Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I
Królewskiwizerunek
10
Pomiędzyhistoriąaliteraturą
Dziejopisarstwotodziedzinazawieszonapomiędzynaukąasztuką.Zjednej
strony,wiernośćprawdziewinnabyćnaczelnązasadąkażdego,ktozajmujesię
historią,zdrugiej,niedasięprzedstawićdziejówinaczejniżsnującopowieści,
awięcodpowiednioselekcjonując,organizująciinterpretującsuchefakty.Tak
więc,opróczlogicznegowyjaśnieniapoprzezdowód,wnajbardziejnawetna-
ukowychpracachhistorycznychdogłosudochodząrównieżwzględyestetyczne,
czylisposobyfabularyzacjioraznierzadkoimplikacjeetyczno-ideologicznedane-
godzieła.Wprzypadkudziełinspirowanychhistorią-azaliczyćbytumożna
nietylkopracenaukowe,lecztakżewszelkiefabularyzowaneprzedstawienia
historycznychpostaciczywydarzeń-poetykairetorykazwyklebiorągóręnad
wymaganiamilogiki.Wizytawgaleriisztuki,bibliotececzykiniemożedostar-
czyćlicznychdowodównato,żehistoriiużywanojakoniewyczerpanegoźródła
Dzżyciawziętych”przykładównapoparcieniemalkażdejistniejącejteorii.
Starełacińskiepowiedzenie:HistoriaMagistraVitae,kryjewsobiepodstawową
sprzeczność.To,costanowitreśćliteraturyorazpokrewnychsztuk(np.filmu)
toopowieści,natomiastniktnieprzeżywaswojegożyciawformieopowieści;
jedynysens,jakimożemynadaćwydarzeniomznaszejwłasnejhistorii,czyteż
zhistoriiwiększychspołeczności,jestwynikiemretrospektywnejinterpretacji.
Zdrugiejstrony,poznającuporządkowanedziejepodanenamwformiekla-
rownychciągówpowiązanychzesobąwydarzeń,możemystaraćsięwpodobny
sposóbnadaćstrukturęisensswojejwłasnejegzystencjialboteraźniejszemu
obrazowikulturowemuspołeczeństwa,wktórymżyjemynacodzień.
Zagadnieniawzajemnychzwiązkówpomiędzyliteraturąahistorią-azwłasz-
czanieusuwalnejzależnościdziedzinynaukowej,zwanejhistorią,odmetodna-
leżącychdoobszarusubiektywnegoiniejednokrotnemocnozideologizowanego
literaturoznawstwa-zaprzątałyumysływieluteoretykówifilozofówdrugiej
połowydwudziestegowieku.Jednymznajbardziejoryginalnych,azarazemkon-
trowersyjnych,jestHaydenWhite,którywswojejprzełomowejpracyMetahistory
(Metahistoria,1973)sformułowałzałożeniafilologicznejanalizynowożytnejhi-
storiografii,rozwijanenastępniewkolejnychksiążkach.Wychodzącodpojęcia
Dmetahistorii”,czylispekulatywnejfilozofiihistorii,którązaczerpnąłodkanadyj-
skiegoliteraturoznawcyNorthropaFrye’a,Whitesugeruje,żeponieważzespoły
wydarzeńmożemyrozumiećnaróżnesposoby,faktyschodząwhistoriografiina
