Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Korupcjajestzjawiskiempatologiispołecznej,któreobejmujewielezachowańprze-
stępczych.Dozachowańtychzaliczasięprzedewszystkim:łapownictwo,płatnąpro-
tekcję,nepotyzm.Działaniatemająpewnewspólnecechy:naruszająprawo,przynoszą
korzyściobydwustronomukładu,mającharakterutajniony.Korupcjawystępujewe
wszystkichpaństwachświata,bezwzględunapołożenie,formysprawowaniawładzy,
poziomdobrobytuspołeczeństwaidorobekkulturalny.Wrazzupływemstulecikorup-
cjastajesięcorazwiększymproblemem.Obserwujesięeskalacjętegozjawiskawujęciu
zarównoilościowym,jakijakościowym.Sytuacjekorupcyjnetypundowodywdzięcz-
ności”wformiekopertyzbanknotamiuległymarginalizacji.Wniektórychdziedzi-
nachżyciaspołeczno-gospodarczegopojawiłysięinne.Obecniedziałaniaprzestępcze
maskowanelegalnymiprocedurami,np.biorącyudziałwprzetargachpublicznych
mogąpozostawaćwzmowie,anawetoferowaćniższeceny,wiedząc,żeitakjedenznich
wygraprzetargdlawszystkich.Statystykiiwynikibadańdotyczącychzjawiskakorupcji
wwielukrajachzebranowrozdziale12.Ocenarzeczywistejwielkościprzestępczości
korupcyjnejorazciemnejliczbyjestmożliwawyłączniedziękiwykorzystaniuinstru-
mentówbadawczychwypracowanychprzezkryminologię,przyczymmaonazawsze
charakterprzybliżonyijestdyskusyjna.
Rozdział13zostałpoświęconywiktymologiizachowańnieumyślnych.Działania
człowiekapodejmowanewsytuacjizagrożeniacharakteryzująsięmniejszymlubwięk-
szymstopniempodejmowaniaryzyka,akonsekwencjeludzkichdziałańmogąsiępoja-
wiaćbezpośrednioponichlubpopewnymczasie.Wbadaniachpsychologicznychnad
użytecznościączynników,doktórychprowadząróżnedziałania,okazałosię,żewłaśnie
czasodgrywaistotnąrolęjakomodyfikatorużytecznościwyniku,atakżepostrzegania
zagrożenia,zktórymwiążąsięokreślonezachowania.Stwierdzono,żewmiaręupływu
czasuzmniejszasięzarównoużytecznośćkorzystaniazwyników,jakiujemnaużytecz-
nośćczynnikówniepożądanych.Ludziewoląnatychmiastowąlubkrótkoterminową
realizacjękorzyści,aopóźnionelubdługoterminowepojawianiesięniepożądanychkon-
sekwencji.Problematykawiktymologicznychaspektówzachowańnieumyślnychstwarza-
jącychzagrożeniedlapodmiotuznajdujeswójwyrazwsytuacji,gdyjednostkastajesię
ofiarąprzestępstwa.Wpływanatotakisystemcechjednostki,grupy,makrostruktury
społecznej,organizacjiinstytucjonalnej,organizacjipaństwowejorazcechwarunków
życia,któreprowadządopowstawaniazagrożeńprzestępstwem.
Wrozdziale14wyodrębnionozagadnieniadotyczącepolicjantówjakoofiarpo-
stawagresywnych.Wieleuwagipoświęconopracypolicjizespołeczeństwem,atakże
nadużyciompolicjantówwstosunkudoobywateli,przybierającymniekiedyformę
przemocy.Współpracazespołeczeństwemtom.in.włączanieobywatelidoprogra-
mówprewencjiprzestępczości,atakżezachęcanieichdozgłaszaniaprzestępstw,co
stanowiistotnąpomocwoceniestanuprzestępczości.Istotnejestrównieżuzyskiwa-
niepomocyspołeczeństwawwyjaśnianiuprzestępstworazrozwiązywaniukonfliktów
społecznych.Pozytywnyobrazpolicjiwspołeczeństwiejestistotnymwarunkiemjej
skutecznejpracy.Nagłaśnianeprzezmediaaktyprzemocyzestronypolicjijedną
Wiktymologiakryminalna-przeglądproblemów
13