Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pozycjiofiarwpostępowaniukarnym(dalej:decyzjaramowaRady2001/220/WSiSW),
dyrektywaRady2004/80/WEz29kwietnia2004r.odnoszącasiędokompensatydla
ofiarprzestępstw,atakżedyrektywaRady2004/80/WE.WmyśldecyzjiramowejRady
2001/220/WSiSWofiaratoosobafizyczna,któradoznałaszkody,włączającwtouszko-
dzenieciałalubszkodępsychiczną,cierpienieemocjonalnelubstratęekonomiczną,
spowodowanebezpośrednioprzezdziałanialubzaniechaniastanowiącenaruszenie
prawakarnegopaństwaczłonkowskiego.Wprzedmiocietraktowaniaofiarprzestępstw
zobowiązujesiępaństwaczłonkowskiedozapewnieniaimwsystemieprawakarnego
rzeczywistejiodpowiedzialnejpozycji.PaństwaczłonkowskieUniiEuropejskiejpo-
winnypodjąćwysiłkizmierzającedotego,abyofiarypodczaspostępowaniatraktowane
byłyznależytymposzanowaniemgodnościjednostki.
WrozwojuwiktymologiikryminalnejdużąrolęodgrywaPolskaKartaPrawOfiary
z1999r.W2004r.wBiurzeRzecznikaPrawObywatelskichpowstałKrajowyProgram
naRzeczOfiarPrzestępstw.
3uPotencjałwiktymogennyipodatnośćwiktymizacyjna
Dotychczasowy,tradycyjnyrozwójbadańnadwiktymizacjąijejetiologiąstanowimode
-
lowezaprzeczeniepodejściasystemowego.Wszystkiebranepoduwagęwtychstudiach
czynnikizostająwyodrębnione,oddzieloneodsiebie:czynizolowanyodcałokształtu,
sprawcawypreparowanyzespołecznegokontekstuiodległafascynującaofiarawzbu-
dzającalitośćswąsłabością.Poznawanesą,jakdotąd,właściweskładniki,pomijane
zaśrelacjemiędzynimi.
Społeczeństwozawszepocieszałosię,zrzucającwinęnasprawcę,najegocechy
osobiste,naokrucieństwoigłupotękrólów,nazdeprawowaniedyktatorów,naigno-
rancję,przesądy,chciwośćwszelkiegorodzajuagresorów.Prawomiało,podobniejak
historia,charakterwybitnieidiograficzny.Trzebabyłoustalićwyraźnegosprawcę
iwyraźnąofiarę.Ktobyłsprawcątakiejzbrodnijakwojnatrzydziestoletnia?Książęta
germańscy.Kryminologiazłatwościąustaliłabyichcechyszczególne:uleganiereli-
gijnymprzesądomichorobliwąskłonnośćdorywalizacji.Ktobyłsprawcąpodboju
Europy?Napoleon.Dlaczego?Bomiałnieokiełznanąambicję.Ktorozpocząłdrugą
wojnęświatową?Hitlerzeswymzbrodniczymcharakterem,wykorzystawszywrodzone
skłonnościmilitarneNiemców.
Takimodelrozumowaniajestłatwywużyciu.Funkcjonujedodziświnterpreta-
cjachzachowańzarównomocarstw,jakizwykłychchuliganów.Tradycyjniewskazu-
jemyrutynowosprawcę,winnego,odpowiedzialnego.Problemtylkowtym,żeżadne
patologicznezachowanianieulegajązmianie,zahamowaniu,awręczprzeciwnie-stają
sięcorazbardziejwidoczne.
obecniemiejscanaświecie,gdzieniematyranów,panujedemokracja,jestpo-
wszechnaoświataiogólnydobrobyt,aagresja,przestępczośćczywogólepatologia
32
1.Ogólnezagadnieniawiktymizacjikryminalnej