Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
badań,różnicująsięteżmetodybadawcze.Rośniewięcliczbanauk.Rośnieprzekona-
nie,żejednebadaniabardziej,ainnemniejnaukowe.
Specjaliścipodejmującypróbywyjaśnieniazjawiskiprocesówspołecznychpod-
dawaliostrejkrytycezastanysposóbbadaniaspołeczeństwa.Wykazywaliwszyst-
kiemetodologicznesłabościsocjologii,dowodząc,żetakwyposażonawnarzędzia
badawczedyscyplinaniewielemawspólnegoznaukamiścisłymi.Jeśliwięcjednoba-
danienazywanonaukowym,ainnemukategorycznieodmawianotakiegomiana,to
zrodzićsięmusiałopytanieokryteriumnaukowości.Przedmiotembadanianaukowego
staćsięmusiałosamobadanienaukowe.Taknarodziłasięswoistametanaukazwana
filozofiąnaukibądźlogikąnauki.
Oczywiściejedynądyscypliną,któramogłastaćsięprzedmiotemmetabadań,była
fizyka.Jejtopowszechnieprzyznawanomianoprawdziwej,niekiedyjedynejnauki.
Najejtereniewyrosłakadra,któraniezdolnabyławprawdziedodokonywaniaodkryć,
alezdolnadofilozofowaniaonich.
Metabadaczeniemogliliczyćnaaudytoriumskładającesięzwybitnychfizyków,
bociprzecieżzjednejstronystalisięprzedmiotembadań,zdrugiejzaśtooniwłaś-
niedyktowaliswympostępowaniemto,comiałobyćnauką.Dokogowięckierowa-
nowynikiposzukiwańfilozofównauki?Dotych,którzypragnęlibyćnaukowcami,
aniemoglizewzględunabrakwarsztatu.Audytoriumwypełniliwięcbadaczespołe-
czeństwa-socjologowie,niejakozdefinicjiniewyczuwającyistotyfizyki.Stądłatwo
byłoofascynacje,fetysz,kapłaństwowtajemniczonychmetanaukowców,zniewole-
nieadeptów.Fizykastawałasięwzorem.Trzebabyłosięprzyglądaćfizykomiprze-
kazywaćswewrażeniasocjologom.funkcjęwypełniaływłaśnieKołoWiedeńskie
iszkołyafiliowane.
Filozofowienaukimusielisięcieszyćwyjątkowymprestiżem.Tylkooniwiedzieli,
jaknrobisię”naukę,ipotrafilinauczaćinnych,jaksiętoczynićpowinno.Konstruowali
więcdlasocjologiinajróżniejszereceptynanaukowość,naupodobnianiesiędonauki.
Niestworzylinicwfizyce.Niewymyślilinicwsocjologii.Jakometanaukowcyzdefi-
nicjimusielisięznaleźćponadwszelkąnauką.
Naczymwięcpolegałapracaneopozytywistów?Naczympolegałwpływfilozofii
nauki(tegobadaniafizyki)nasocjologię?Oddziaływaniefilozofiinaukinasocjolo-
gięodczasówKołaWiedeńskiegodoprowadziłodozasadniczejiniekorzystnejreo-
rientacjimetodologicznejsocjologii.Okresemprzełomowymbyłytulataczterdzieste
ipięćdziesiąteXXwieku.Wówczastoradykalneibardzorestryktywnekoncepcjeme-
todologicznegowczesnegoneopozytywizmuuzyskaływsocjologiirangęwykładni
metodynaukowejistopniowoweszływobiegjakometodologicznapodstawadyscy-
pliny.Wkonsekwencjisocjologiazatraciławznacznymstopniucharakterdyscypliny
humanistycznej,niezyskałajednakwbrewpotocznymwyobrażeniomcharakterudys-
cyplinynaukowej.Wwęższymsensienastąpiłabowiemnietylepróbaunaukowienia
socjologii,ilepróbaukształtowaniatejdyscyplinywedługmetodologicznegomodelu
nauki,którywramachdyscyplinymacierzystej,tj.filozofiinauki,zostałjużwcześniej
34
1.Ogólnezagadnieniawiktymizacjikryminalnej