Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
należyrozumiećwszerszymaspekcie:historycznym,społecznym,ideologicznym
iekonomicznym.
Brytyjskiebadanieprzestępczości(BritishCrimeSurvey)stałosięczęściąoficjal-
nejstatystykipolicyjnej.Niemożeonojednakwyjaśnić,dlaczegoniektórzyludzie
bardziejpodatninawiktymizacjęniżinni.Nieumożliwiateżwgląduwosobę,bymóc
stwierdzić,ktojestuodpornionynawiktymizacjęijakiecechyosobyniebędącej
ofiarąodróżniająceodrutynowoulegającychwiktymizacji.Tojednakcenneźródło
informacjiiważnejest,jakteinformacjewykorzystywane.
Wszelkiepytaniaipostępoweideewzakresiewiktymizacjimająpoczątkiwtymprze-
glądzie.Wwiktymologiiwystępujądziśtendencjechłonięciapozytywistycznychmetod
przegląduprzestępczościiodpowiednioobniżeniajejwgląduwproste,empiryczne
badania,opisująceprzypadkiwiktymizacji93.
JakdowodziI.Taylor,ofiaryobecnerównieżwcentrumgospodarkirynko-
wej-jednocześnieprodukującejikonsumującejusługi
94
.Ofiarytestanowiąjednostkę
konsumpcyjną,neutralnegonabywcętowarów,niezależnieodspołecznychprocesów,
którejestwarzają.TaperspektywasilnierezonujezpojęciemfetyszyzmuK.Marksa,
wktórymto,żektośzostałnaznaczonyjakoofiara,przyjmowanejestjakostanra-
czejnaturalnyniżproduktprocesuspołecznego.Wanalogiidomarksowskiejanalizy
alienacjipracy,prowadzącejdoutratywłasnościpracy,analizaofiarsugeruje,żeone
równieżwyalienowanezichwiktymizacji.PodobnieanalizaN.Christiegoodno-
sisiędoprzejęciaprzezprofesjonalistówwłasnościwiktymizacjiiodmowyosobom
zdolnościdoodpowiadaniazawłasneprzestępstwa
95
.Wdyskusjizasugerowano,że
ofiarydokooptowaneprzezsiłyekonomiczneipolitycznewtakisposób,żetworzy
sięaktualnapercepcjazarównowiktymizacji,jakipodatnościnanią.Kooptacjaofiar
niejestnowąideą,leczwykorzystaniemteoriiK.Marksaorelacjachmiędzysystema-
miekonomicznymiiprocesamispołecznymi96.
Zabezpieczoneprawapolityków,grupnacisku,towarzystwubezpieczeniowych,
przemysłubezpieczeństwaideweloperówkażąprzypuszczać,żeofiarystanowiąjedną
zostatnichgrup,którestająsięprzedmiotemlogikikapitalizmu97.
Trwająsporynatemattego,żeofiaryprzestępstwstająsięprzedmiotamiużytecz-
nymi(towarem).Każdaofiaramawartośćwymienną,istniejącąpozaaktualnymido-
świadczeniamiwiktymizacji.Wartośćtatowartośćrynkowa,walutapolitycznabądź
siłaspołeczna.Obieskryciepołączone.Wartośćokreślapercepcjapodatnościna
wiktymizacjęipoziomstrachu.Aktualnawiktymizacjaniewiążesięzwymogiemsta-
niasięprzedmiotemużytecznym(towarem),występujejedyniemożliwośćstaniasię
93
D.Miers,Positivistvictimology:Acritique.Part1,nInternationalReviewofVictimology”1989,Vol.1(1),
s.3-23.
94
I.Taylor,CrimeinContext,Cambridge1999.
95
N.Christie,Conflictsś,op.cit.
96
R.Elias,VictimsStill:ThePoliticalManipulationofCrimeVictims,London1993.
97
R.L.Heilbroner,TheNatureandLogicofCapitalism,NewYork1985.
52
1.Ogólnezagadnieniawiktymizacjikryminalnej