Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.PiErWsPEsPoRyiDysKUsJE
rozdziale,zczasemstałosiępopularnąsentencją:nPsychologiamadługąprze-
szłość,alekrótkąhistorię”.TozdanieEbbinghausadobrzewprowadzaczytelnika
wjegowizjęrozwojupsychologii.Zdecydowanypodziałnajejprehistorięihisto-
rięsprawia,żeodczasówArystotelesadoXIXw.powtarzanojedyniepewnewąt-
kimyśleniaopsychicebezkonstruktywnegosposobuichrozwiązania.Rozwój
psychologiistałsię,zdaniemEbbinghausa,możliwydopierowtedy,kiedynauki
przyrodniczewsparłypsychologięswoimimetodami.Jakoprzykładprzytacza
działaniabadawczeErnestaHeinrichaWebera(1795-1878),któryzacząłprzepro-
wadzaćróżnegorodzajueksperymenty;próbowałnp.dotykaćdwóchróżnych
częściskóry,abymócpoznaćichodmienność,trzymaćdwaodważnikiwrękach,
abystwierdzićróżnicęmiędzynimi,badającwtensposóbodmiennośćodczuwa-
nychwrażeń.DlaEbbinghausaoznaczałotonwiększyirealnypostępwpsycho-
logiiniżdystynkcje,definicjeiklasyfikacjeodczasówArystotelesadoHobbesa”
(Ebbinghaus,1908,s.18).
Wyżejwymienioneprzykładywskazują,dlaczegopsychologiamakrótkąhi-
storię.Możnauznać,żezaczęłasiędopierowdrugiejpołowieXIXw.,kiedyto
stałasięczęściąnaukprzyrodniczych.Odtejporyprzeważniedążyładoformu-
łowaniaprawogólnych.Krótkomówiąc,psychologiazaczęłagromadzićwiedzę,
stałasięnaukąkumulatywną,ajejnowoczesnahistoriaprowadziodlaboratoriów
dopodręcznikówiwykładówakademickich.
Trudnobyłobywymienićwszystkiepodręcznikipsychologii,wktórychcyto-
wanowspomnianąsentencjęEbbinghausa,np.wewstępielubwrozdzialepo-
święconymhistoriitejdyscypliny.Dwiepozycjewartesąjednakprzypomnienia.
Pierwszaznichtowydanaw1911r.książkaOttonaKlemmaGeschichteder
Psychologie,którejtematemprzewodnimbyłahistoriapsychologii,zaczynająca
siędopierowdrugiejpołowieXIXw.Wszystkiewcześniejszerozważaniafilo-
zoficzneopsychologiistanowiłydlaKlemmajedyniemożliwościtkwiącewpre-
historycznymokresiepsychologii.Prehistoriapsychologiizaczęłasięodontolo-
gicznychrozważańArystotelesa,wktórychKlemm,mimodeklaracji,że
prawdziwahistoriapsychologiirozpoczynasięodpsychologiieksperymentalnej,
widziałjednakpierwszezalążkiuprawomocnienianiezależnościtejdyscypliny
(Geuter,1983).Wcześniejnatomiast,bowfilozofiiParmenidesa,pojawiałysię
prehistoryczneodmianyasocjacjonizmu.Stwierdzeniepoczątkówtematykipsy-
chologicznejwstarożytnościspowodowało,żedlaKlemmarozwójpsychologii
byłempirycznymbadaniemwcześniejszychproblemówprzezwspółczesną,nie-
zależną,empirycznądyscyplinę-psychologię.
17
