Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6.Ustaleniaterminologiczne
A.Piechnik,używającterminunwizerunek”synonimiczniezterminem
njęzykowyobraz”wycinkarzeczywistości,włączagownurtbadańetnolingwi-
stycznych(2009).
6.2.Pojęciejęzykowegoobrazuświata
Tocentralnedlabadańzzakresuetnolingwistykiilingwistykikulturowejpoję-
ciedoczekałosięszerokiegoomówieniailicznychdefinicji,podkreślającychjego
różneaspekty.JegogenezymożnadopatrywaćsięjużwpismachArystotelesa
(por.Bartmiński2009,s.11);jednakzaczasównowożytnychdojegoukształ-
towaniaprzyczyniłysiępraceE.SapiraiB.L.Whorfa(Sapir1978;Whorf1982)
orazustaleniaW.Humboldta,którypisałmiędzyinnymiojęzykach,któreza-
wierająwsobieodbiciepełnej,czystejiprostejnaturyludzkiej,przedintelek-
tualnewrażenie,jakieświatwywarłnawyobraźniludów(Humboldt,Omyśli
imowie,s.166).
NagrunciepolskiegojęzykoznawstwanajwcześniejzdefiniowaliJOŚJ.Bart-
mińskiiR.Tokarskijako
)pewienzespółsądówmniejlubbardziejutrwalonychwjęzyku,zawartych
wznaczeniachwyrazówlubprzezteznaczeniaimplikowanych,któryorzeka
ocechachisposobachistnieniaobiektówświatapozajęzykowego.Wtymsensie
JOŚjestutrwaleniemzespołurelacjizawartychwjęzykowymukształtowaniu
tekstu,awynikającymzwiedzyoświeciepozajęzykowym(Bartmiński,Tokar-
ski1986,s.73)
IstotnedlatejdefinicjijestsemantycznerozumienieJOŚ,jegozwiązek
zeświatempozajęzykowymorazutrwaleniewtekstach.
Kolejnadefinicja,J.Anusiewicza,równieżkładzienacisknazwiązekpomię-
dzyjęzykiemarzeczywistością,aleteżuściśla,jakjęzykodwzorowujerzeczy-
wistośćpoprzezsystemzawartychwsobiepojęć.Wskazujenapoziomyjęzyka,
wktórychznajdująsięskładnikiJOŚ.WedługAnusiewiczajęzykowyobraz
światato:
[o]kreślonysposóbujmowaniaprzezjęzykrzeczywistości(zarównopozajęzy-
kowej,jakijęzykowej),istniejącywsemantycznych,gramatycznych,syntak-
tycznychipragmatycznychkategoriachjęzykanaturalnego.)[T]ookreślony
sposóbodwzorowaniaświatadanywpojęciowymrozczłonkowaniuzawartym
wjęzykuujmującymtenświat(Anusiewicz1994,s.113)
33