Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OswoistościpolskiejmyśliestetycznejXXwieku
kulturycałegopolskiegospołeczeństwaijakOssowskinieograniczał
estetykidotradycyjnychfilozoficznychproblemówimetodbadaw-
czych.
Różnorodnośćdojrzałychioryginalnychkoncepcjiestetycznych
omawianejtugeneracjifilozofówszławparzezichszerokąorientacją
wwydarzeniachintelektualnychpozaPolskąizaktywnymuczestni-
ctwemwmiędzynarodowychspotkaniach,gdzieprezentowaliswoje
praceIngarden,Tatarkiewicz,Chwistek.Problematykęswegofunda-
mentalnegodlaestetykidziełaDasLiterarischeKunstwerkprzedstawiał
Ingardenjużw1937naparyskimKongresieEstetykiipowojniew1956
natakimżeKongresiewWenecji.Totamdoznałrozczarowaniazpo-
woduniedocenieniajegopropozycji,byzaprzestaćsporuoestetykę
subiektywnąbądźobiektywnąiflzapunktwyjściaiokreśleniaestetyki
–jakpisałpóźniej–wziąćfaktpodstawowyspotkaniasię,czyobcowa-
niaartysty(resp.obserwatora)zpewnymprzedmiotem,wszczególno-
ścizdziełemsztuki,spotkaniacałkiemszczególnego,zktóregowyła-
niasię,wpewnychprzypadkach,zjednejstronydziełosztuki(resp.
przedmiotestetyczny),azdrugiejdochodzidonarodzeniasiętwórcze-
goartystylubestetycznieprzeżywającegoobserwatoralubkrytyka”.
RozczarowanieIngardenawzięłosięstąd,że–jakpowiedział–wielcy
ludzieowegokongresu[T.MunroiE.Souriau]flprzeszlinaturalnie
oboktejpropozycji,zpewnymlekceważeniem,doporządkudzienne-
go”izarazemzauważył,żenaZachodzieznanowówczasjedynieowo
jegowspomnianejużdzieło(któregomożeteżnieprzeczytanowystar-
czającownikliwie).
WpodobnejsytuacjimógłrównieżznaleźćsięL.Chwistekprezen-
tującyprzedwojną,równieżnamiędzynarodowymforum,swojąfilo-
zoficznąkoncepcjęwielościrzeczywistościijejzastosowaniawfilozofii
sztuki.Zbrakiemzrozumieniaczywręczostrąkrytykąspotykałsię
jednakL.ChwistekczęściejwPolsce,takżezestronyfilozofówilo-
gików,nawettych,którzyznalidobrzejegologiczneimatematyczne
kompetencje.Wtejsytuacjiniepowinnonasdziwić,żerekomendację
potrzebnądouzyskaniastanowiskaprofesoranalwowskimuniwer-
sytecienapisałdlaChwistkanajlepiejznającyjegodorobeknaukowy
–BertrandRussell.
Trwająceprzezcałepolskiedwudziestoleciemiędzywojennespo-
ryfilozoficzne,obejmująceteżestetykę,możnatraktowaćjakowyraz
przekonaniaposzczególnychindywidualnościdowłasnychteoretycz-
nychracjiipoważnegoichtraktowania.Potwierdzałotoodpowiedzial-
nystosunekbadaczydowłasnejtwórczościnaukowej,związanejze
67
