Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30|PodróżNaczelnikaPaństwaJózefaPiłsudskiegodoRumuniiwewrześniu1922roku
NiepowodzenietychplanówwpołączeniuzrozbiciemnaKrymienbiałej”armii
gen.Wrangla,atakżepodpisanieprzezPolskęwpaździerniku1920r.preliminaryj-
negopokojuzRosjąSowiecką(Rumuniatakiegotraktatuniemiała),spowodowało,
żepolitycyrumuńscytejrangicopremierAlexandruAverescuczyTakeIonescu
zaczęlizcorazwiększymprzekonaniemodnosićsiędokoncepcjibilateralnegoprzy-
mierzaBukaresztuiWarszawy,traktującjejakośrodekobronyprzedewentualną
agresjąRosjiSowieckiej79.
Pragnącprzyspieszyćrozpoczęciepertraktacjipolsko-rumuńskich,posełSkrzyń-
skiwrozmowiezkrólemFerdynandem10grudnia1920r.twierdził,żenajazdso-
wieckinaBesarabięjestwysoceprawdopodobny,polemizującztymi,którzyuważali
inaczej.Wjegoopiniizniwelowaćtozagrożeniemogłobydopieropodpisanieprzy-
mierzazRP.Podnosiłteż,iżwrazieagresjisowieckiejnaRumunięprzedfinalizacją
sojuszuzPolskątaostatniazasprawąwłasnejopiniipublicznej,nieznającejrzeczy-
wistejroliRumuniiw1920r.,apamiętającejjejformalnieneutralnestanowisko,nie
byłabywstanieprzyjśćjejskuteczniewsukurs.ZabiegiSkrzyńskiegozjednejstrony,
azdrugiejześrodkowywanieoddziałówArmiiCzerwonejnadDniestremdałyAve-
rescupowóddowystąpieniawobecwładzwojskowychwWarszawiezprośbąowy-
delegowaniedoBukaresztuoficerasztabowegowceluwynegocjowaniakonwencji
wojskowej,któramiałabywejśćwżyciewrazzpodpisaniemumowypolitycznej.Szef
rząduzapowiedziałteż,żepertraktacjebędzieprowadziłbezpośredników.
GotowośćdoszybkiegopodpisaniaprzymierzazPolskądeklarowałtakżeIone-
scu.Uważałon,iżwczęścijawnejpowinienznaleźćsiępunktumożliwiającyRu-
muniizawarcieprzymierzatakżezpaństwamistojącyminagruncierespektowania
traktatówzTrianon,SèvresiNeuilly.Wczęścitajnejnatomiastoptowałzapunktem
umożliwiającymrozbudowędefensywnegoaliansuantyrosyjskiegowprzymierze
ogólne,któreskierowanebyłobytakżeprzeciwNiemcom.DezyderatyIonescuzosta-
łyspełnioneprzezministraSapiehę.Uważałonzakoniecznezamieszczeniewczęści
jawnejukładuwzajemnychgwarancjinietykalnościgranicwschodnich,zaśwczęści
tajnejzamieszczenieichdokładnegoopisugeograficznego.Gotowyszkicumowypo-
litycznejopracowanywpolskimMSZpozaakceptowaniuprzezNaczelnikaPaństwa
79
H.Bułhak,StosunkiPolskizRumunią…,s.117;H.Walczak,SojuszzRumunią…,s.114–115;
W.Stępniak,Dyplomacjapolska…,s.108–109.
