Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32|PodróżNaczelnikaPaństwaJózefaPiłsudskiegodoRumuniiwewrześniu1922roku
albowiemfinalizacjaaliansuzRumuniąmogłautrudnićukładyzczerwonąRosją,
apodpisanieprzymierzazIIIRepublikąiaprobataprzezniągranicwschodnichRP
(costarałsięosiągnąćSapieha),wzmocniłobystanowiskoWarszawywrozmowach
zBukaresztem.ZdrugiejstronyRumunitakżeniechcielisięzbytnioangażować,
szczególnieżewpolsko-sowieckichpertraktacjachwstolicyŁotwyzapanowałza-
stój,azPolskizaczęłydochodzićgłosyozamiarachponownegomarszunaKijów,
którymógłzagrozićRumunomwciągnięciemwkonfliktzbrojnyzKremlem,je-
ślibyzawarlisojuszzRP.Wkońcujednaknastąpiłoprzesilenie:19lutego1921r.
zawartoalianspolsko-francuskiorazruszyłyzmartwegopunkturokowaniaryskie,
ibezwiększychprzeszkóddoszłodokońcowychuzgodnieńdotyczącychpolsko-ru-
muńskiejumowypolitycznejorazkonwencjiwojskowej.28lutego1921r.przybyli
doBukaresztuministersprawzagranicznychRPE.Sapiehaigen.Rozwadowski.
Potrzechdniachdopracowywaniaszczegółów3marca1921r.ministrowiespraw
zagranicznychE.SapiehaiT.Ionescupodpisalikonwencjęoprzymierzuodpornym,
natomiastpodtajnąkonwencjąwojskowąpodpisyzłożyligenerałowieConstantin
ChristescuiT.Rozwadowski82.
Konwencjaoprzymierzuzobowiązywałaobiestronydowypowiedzeniawoj-
nyizbrojnejpomocy,gdybyjednaznichstałasięprzedmiotemniesprowokowa-
nejnapaścinnaswychobecnychgranicachwschodnich”,atakżedoniezawierania
odrębnegozawieszeniabronilubpokoju.Przewidywanotakżeporozumiewaniesię
oburządówwodniesieniudopolitykiprowadzonejwobecwschodnichsąsiadów,
atakżewkwestiizawieraniaprzymierzazpaństwemtrzecim.Wyłączoneztego
zobowiązaniazostałyaliansegwarantującenienaruszalnośćtraktatówwWersalu,
NeuillyiTrianon.Otakichsojuszachobiestronymiałysięjednakwzajemnieinfor-
mować.Dokonwencjizostałydołączonetrzytajneprotokoły.ProtokółAokreślał
biegwschodniejgranicyobupaństw,wprotokoleBzapowiadanoratyfikacjęprzy-
mierzapopodpisaniuprzezPolskętraktatupokojowegozRosjąSowiecką83,wpro-
tokoleCzkoleiRumuniazobowiązywałasiędopopieraniaPolskiwsprawieGalicji
82J.Dąbski,Pokójryski.Wspomnienia.Pertraktacje.TajneukładyzJoffem.Listy,Wrocław1990,
s.163–180;J.Kukułka,FrancjaaPolskapotraktaciewersalskim1919–1922,Warszawa1970,s.452;
H.Bułhak,StosunkiPolskizRumunią…,s.122;idem,Początkisojuszu…,s.47–48;W.Stępniak,
Dyplomacjapolska…,s.113–114;M.Retegan,Înbalanfaforfelor…,s.32;P.Łossowski,Kształtowa-
niesiępaństwapolskiego…,s.168;H.Walczak,SojuszzRumunią…,s.133–134.
83
TraktatpokojowymiędzyPolskąaRosyjskąFederacyjnąSRRiUkraińskąSRRzostałpodpisany
18marca1921r.J.Kumaniecki,Pokójpolsko-radziecki1921.Geneza,rokowania,traktat,komisje
mieszane,Warszawa1986,s.56in.
