Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI.PRZEDMIOTOWEIPODMIOTOWEOKREŚLENIEWŁASNOŚCI
Jednakistniejejeszczeinnepodejściedoobiektuwłasności.Wmyśltego
stanowiska,niejestnimtakczyinaczejprzedstawionyprzedmiotwłasności,ale
prawodoniego.ZaprekursoratakiegoujęciauznawanyjestWilhelmOckham,
jedenzuczestnikówrozsławionejwImieniuróżyUmbertoEcoXIII-wiecznejde-
baty,czyHChrystusmiałszatęnawłasność”3.Chociażwspółcześnietakiepodej-
ściepropagujewpływowaszkołaprawwłasności,wartojednakprzywołaćopinie
wskazujące,żepoglądHwłasnośćjestczyjąśrzeczą”marównieżswojezalety.Ich
podstawąjestuznanie,żestanowiącelementobrotugospodarczego,jejrozu-
mieniepowinnoodpowiadaćjęzykowi,którygoopisuje.Idlategosformułowa-
nieHprawowłasności”wsensieHmieć,pozbywać,obciążać,dzielićprawowła-
sności”wporównaniuzidentycznymiczynnościami,alewobecHwłasności”
możebyćuznanezapleonazm4.
2.Znaczenierozróżnienianieruchomościiruchomości
Historycznąmetodągrupowaniaobiektówwłasnościotradycjiwywodzącej
sięjeszczezprawarzymskiegojestichpodziałnanieruchomościiruchomości5.
Chociażwspółcześnie,zuwaginaprzemianygospodarcze,rangategozróżnicowa-
niauległapomniejszeniu,nadaljednakposiadaondużewaloryinterpretacyjne
wanalizieproblematykiwłasności,aszczególniewkontekściejejdziejów.Zaletą
tegopodziałujestto,żeukazujeodrębnośćhistoriiwłasnościziemi,charaktery-
stycznejdlagospodarkiwiejskiej,odzwiązanychzpowstaniemmiastpóźniejszych
obiektówwłasności.Torekonstrukcjomgenezywłasnościziemitowarzyszyłakon-
trowersjadotyczącazaistnienia,lubnie,tzw.wspólnotypierwotnej.Późniejstano-
wiłaprzedmiotdysputdotyczącychkwestii,czywłasnośćrodzinnastanowiodmianę
własnościwspólnej,czyteżprywatnej.Stwierdzenie,żeziemianależydowielkiejro-
dziny,którejwieluczłonkównieżyje,kilkużyjeobecnie,awiększośćdopierosięna-
rodzi,zdecydowanieodbiegaodformuływłasnościprzyjętejwprawierzymskim6.
Oznaczabowiem,żewtymobiekciewłasnościzawartyjestelementpełniącyrolę
nośnikaponadindywidualnej,religijnieuświęconejjednościrodziny.Dlategozbycie
ziemiuznawanozawykroczenienietylkoprzeciwdzieciom,aleiprzeciwkoojcom,
przerywałobowiemciągłośćrodziny.Specyficzneznaczenieziemidotyczyłorównież
własnościbędącejwposiadaniuKościoła.Jejniezbywalnośćukazywała,według
Simmla,żeruchwartościdotarłtudopunktukońcowego,żeobszarekonomiiosią-
gnąłtupunktskrajnyidefinitywny7.
3J.Miklaszewska,Własność,w:Słownikspołeczny,red.B.Szlachta,WAM,Kraków2004,s.1525.
4J.Zajkowski,Własność,odbitkazHWileńskiegoPrzegląduPrawniczego”,Wilno1939,s.17.
5W.Osuchowski,Rzymskieprawoprywatne,PWN,Warszawa1988,s.246–247.
6J.Kurczewski,Pojęciewłasnościwsocjologiczno-prawnychbadaniachporównawczych,
w:Prawowspołeczeństwie,red.J.Kurczewski,PWN,Warszawa1975,s.139.
7G.Simmel,Filozofiapieniądza,s.211–213.
14
