Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp:Hegel,dialektyka,polityka
75
wtedygdypomijanegatywność(vondemNegativenwegsieht)-jaksięto
np.dzieje,kiedymówimyoczymś,żejestniczymalboteżjestczymśfał-
szywym,załatwiwszysięztym,przechodzimydoczegośinnego;potęgątą
duchjesttylkowtedy,kiedynegatywnościpatrzyprostowoczyiprzyniej
sięzatrzymuje(sonderneristdieseMachtnur,indemerdemNegativenins
Angesichtschaut,beiihmverweilt).Takiezatrzymywaniesięduchaprzy
negatywnościjestowączarodziejskąsiłą(Zauberkraft),któraprzemienia
jąwbyt.-Siłatajesttymsamym,cowyżejnazwaliśmypodmiotem(Sub-
jekt)(FDXXXII-XXXIII).
Jakwidzimy,Hegelrozsądekutożsamianietylkoznegatyw-
nością,aletakżezpodmiotowością,śmierciąirozdarciem.War-
tozauważyć,żejednazkluczowychtezfilozoficznychŽižka
poleganazestawieniuczynawetzrównaniuHeglowskiego
negatywnegopodmiotuzFreudowsko-Lacanowskimpopędem
śmierci(Todestrieb).Słoweniecnawiązujeprzedewszystkimdo
metaforyjaźnijakonnocyświata”,którąHegelposługujesięza
niemieckimiromantykami:nNoczobaczyten,ktoczłowiekowi
zajrzywoczy-ktozajrzywgłąbnocy,którastajesięstraszna;
tutajrozpiętazostajeprzednaminocświata(DieseNachter-
blicktman,wennmandemMenscheninsAugeblickt-ineine
Nachthinein,diefurchtbarwird,-eshängtdieNachtderWelt
hiereinementgegen)(WJ57)”.DlaHeglaprymarnymdąże-
niemnienasyconej-bonaznaczonejnegatywnością-podmio-
towościjestsamowiedza(samoistność),októrejmiędzyinnymi
traktujejegosłynnadialektykaPanaiSługi(patrzniżej).Žižek
pojmujetęsamowiedzęwdośćzaskakującysposób:podmiot
(jakSługa)musiwpełnirozpoznaćsięwsile,którapragniego
pochłonąć,gdyżskorosamajaźńjestnegatywnością,toniema
żadnejzewnętrznejwobecniejotchłannejmocy.Prowadzito
doparadoksu-podmiotowośćsamajesttąnegatywnąmocą:
ntym,czego[podmiot-B.W.]sięboiwstrachuprzedśmiercią,
jestnegatywnamocsamejjaźni”(LTN198).Toznaczy:nega-
tywnośćnieulegawcalemagicznejprzemianiewpozytywność,
tylkozostajerozpoznanajakoźródłowamocpodmiotu,którą
tenmożeznieśćjedyniedziękipełnemuutożsamieniusięznią.
ŽižekodczytujeHeglowskiepojęciepojednania(Versönung)
