Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
szerzejNATO)iRosjicorazbardziejsiędosiebiezbliżają.Wartoprzytympamiętać,
iżtylkotedwamocarstwadysponują90%nuklearnychzasobówglobu.
Wedługnajnowszychdanychszwedzkiego,renomowanegoInstytutuBadań
nadPokojem(SIPRI)w2016r.światowewydatkinazbrojeniawyniosły1686mld.
dol.,zczegoUSA–611,Chiny215,Rosja69,2,zaśArabiaSaudyjska–63,7mld
dol.4Dlaporównaniawartopodkreślić,iżcałapomocdlauchodźcówwskaliświata
niesięga30mld.dol.,asamhandelbroniąprzynosizyskiszacowanenaok.100
mlddol.!
Gorbaczowbynajmniejniejestodosobniony.PapieżFranciszekmówiotrzeciej
wojnieświatowej„wkawałkach”.WspółtwórcaMicrosoftuBillGatesakcentował
wtrakcieMiędzynarodowejKonferencjiBezpieczeństwawMonachiumwlutymbr.,
iżnależysięprzygotowaćnato,żestworzonyprzeznaturęlubterrorystówpatogen
możezabićwnieodległejperspektywieponad30mlnludziwmniejniżrok.
Naszczęścieniesątozagrożenianieuchronne.Licznetraktatyoograniczeniach
bronimasowegorażenia,wtymzbrojeństrategicznych,równieżoichredukcji(m.in.
kolejneukładySALTiSTART),atakżemechanizmachkontroliwciążobowiązują
ipowinnynadalbyćprzestrzegane.”Będąctrzeźwymjaksędzia”(abyprzywołać
angielskiepowiedzenie)wiadomo,iżaniRosjaniezaatakujeczłonkówNATO,ani
SojusznienapadnienaRosję.Obagłównemocarstwanuklearne–Stany
ZjednoczoneiRosja–przez24godzinynadobęutrzymująwpełnejgotowości
samolotyiokrętypodwodnezbroniąjądrowąnapokładzie,abywrazie
ewentualnegoatakuprzeciwnikanatychmiastmócodpowiedzieć.Obiestronyzdają
sobiewpełnisprawę,iżwtakimstarciuniebyłobyzwycięzców,tylkowzajemne
unicestwienie.Iwłaśnieowa„równowagastrachu”pozwalateżpowstrzymaćzakusy
rozpętaniaIIIwojnyświatowej.Jakdotądskutecznie.
Whistoriiparadoksalniebodajczęściejpisanoowojnachniżopokoju.
Klasykamiwtejdziedziniestalisięm.in.:SunZi(544-496p.n.e.)–jeden
znajwiększychmyślicieliDalekiegoWschodu,chińskifilozofigenerał,autor
najstarszegonaświeciepodręcznikasztukiwojennej.Zkręgueuropejskiegonależy
wymienićnadewszystkoTukidydesazAten,którywswoimdzieleżycia„Wojna
peloponeska”analizowałjejdziejedoroku411p.n.e.Takżeniecoodeństarszego
Herodota,nazywanegoprzezCycerona„ojcemhistorii”,opisującegow9księgach
wojnyperskie.DodziśpowszechnieznanajestfrazaWegecjusza–pisarza
ihistorykarzymskiego(zIVw.n.e.):Sivispacem,parabellum(„Jeślichceszpokoju
przygotowujsiędowojny”).Wydajesięjednak,żeobecnienależyjązakwestionować
–pragnieniepokojuwymagabowiemprzygotowaniasiędopokojuitowróżnych
sferach,np.edukacjiikultury.ZkoleiHolenderHugoGrocjusz(1583-1645),
uważanyzaojcaprawamiędzynarodowegojestautoremważnejpracy:”Oprawie
wojnyipokoju”.ACarlPhillipGotliebvonClausewitz,(1780-1831).autor
podstawowegodzieła„Owojnie”–zmarływeWrocławiupruskiteoretykwojny
igenerał–jestautoremdwóchsłynnychpowiedzeń,któredziśjawiąsięjako
conajmniejkontrowersyjne.„Wojnajestjedyniekontynuacjąpolitykiinnymi
środkami”oraz„Pokójtozawieszeniebronipomiędzydwiemawojnami”.Oileto
pierwszewciążjestwdużymstopniuprawdziwe,tojeślichodziodrugi–należy
czynićwszystko,abyzupełniestraciłoaktualność.
4SIPRIYearbook2016.Stockholm2017
