Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
27
istądciąglenanowopowinienbyćokreślany.Jesttoprocesrozwojuanalogiczny
dorozwojuludzkości,atakżedopostępugospodarczegoiprzemianhistoryczno-
społecznych.Ważnyjestwięcniesamstanpokoju,alesposóbjegoosiągnięcia.75
OtwartyprzezpapieżaJanaXXIII11października1962SobórWatykańskiII
(zakończony8grudnia1965przezpapieżaPawłaVI)kontynuowałmyślinakreślone
przezJanaXXIII.Tematykapokojupodczaspracsoboruznalazłaswojemiejsce
wXIIIschemacie,któryostateczniezatwierdzono6grudnia1965r.Konstytucją
duszpasterskąoKościelewświeciewspółczesnym„Gaudiumetspes”.Koncepcja
pokojuzostałaprzedstawionawpiątymrozdzialedrugiejczęściKonstytucji
zatytułowanym:Potrzebaumacnianiapokojuirozwijaniawspólnotynarodów.
Rozdziałtenskładasięzdwóchpunktów:1.Unikaniewojny;2.Potrzebastworzenia
wspólnotymiędzynarodowej.
Sobórwmiejsceiustumbellumwprowadziłnowądefinicjęlegitimadefensio,
wskazującnapotrzebęrozbrojenia.Wojnajestwięcdopuszczonatymczasowo
itylkojakośrodekkoniecznejobrony,przyczymKonstytucjanieuznajewojnyza
uprawnionąinstytucjęprawamiędzynarodowego.„Gaudiumetspes”negatywnie
ocenia
wyścig
zbrojeń,
który
„stanowi
najgroźniejsza
plagę
ludzkości,
arównocześnienieznośnąkrzywdędlaubogich”.76Dokumentsoborowywskazuje
nadwiecechypokoju:żejeston„dziełemsprawiedliwości”iżerodzisięzmiłości
bliźniego.Ojcowiesoborowipiszą:„pokojunigdynazawszeniedasięzdobyć,lecz
ciąglegotrzebabudować”.77Stądpotrzebnajestreedukacjanarodówzmierzająca
dozrozumieniaprzezwszystkichludziwartościpokojujakowspólnegodobra
(cojestnajlepszymśrodkiemwwalcezwszelkąwojną),odbudowaniewzajemnego
zaufaniawświecieorazodpowiedniaakcjapolitycznaidyplomatyczna,szukająca
nadrodzerokowańwłaściwychrozwiązań.Natympolu,wedługOjcówSoboru,
wielkiezadaniemaKościół,gdyż„przyczyniasię[On]nacałymświeciedo
utrwaleniapokojuipołożeniamocnegofundamentupodbraterskiezespolenieludzi
przezto,żeuczypoznawaćprawoBożeinaturalne”.78
Podsumowanie
Wmyśleniupotocznymprzezpokójczęstorozumiesiębrakwojny.Takie
podejściejestpochodnągreckiegopojmowaniapokoju.StarożytniGrecy
wyobrażająsobiepokójjakoczaslubstanpokoju,odróżnionyodczasulubstanu
wojny.DlaRzymianpokójtostosunekprawnywyzwalającywszystkieczęści,
azabezpieczonyporządkiempaństwowym.Kościółnatomiastnaucza,że
budowaniepokojupowinnobyćprzedewszystkimcałościoweiintegralne,odosoby
ludzkiejpospołecznośćogólnoludzką,afundamentemtegopokojujestpokój
wewnętrznyiharmoniawrelacjizBogiem.
Pokójiwojna,todwaprzeciwstawnepojęciaktórekształtowałyhistorię
ludzkości.Toterminy,któreokreślałyistniejąceodczasównajdawniejszychdwie
rzeczywistościnieustanniesobietowarzysząceiwzajemniesięprzenikające.
Niezależnieodtego,wjakimobszarzenaukowymjestpodejmowanarefleksja,to
zawszemaonawspólnymianownik,mianowiciedążydotego,abynacałymświecie
zapanowałautentycznyitrwałypokój.
75Por.J.Dębowski,Watykańskadoktrynapokojuijejpolskieodniesienia.Białystok1991,s.51-52
76KonstytucjaDuszpasterskaoKościele„Gaudiumetspes”,s.81
77KonstytucjaDuszpasterskaoKościele„Gaudiumetspes”,s.78
78KonstytucjaDuszpasterskaoKościele„Gaudiumetspes”,s.89
