Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tezapreferowanabyławkontekściewyjaśnieniaznaczeniaimieniaBesa
wbadaniachkońcaXIXwieku(Dasen1993:56).Takwyprowadzanąety-
mologięimieniaopartonabłędnymodczytaniub3swIpantera’
,zamiast
b3šmʾ.Zwyczajowesłowaokreślającepanterę,tj.b3i3bj,wopiniiV.Da-
senniemajążadnychzwiązkówzBesem.Wedługinnejhipotezyimię
Besa,zracjiwielościnazwiepitetówbóstwegipskich(jakRe,Amona
czyOzyrysa),miałoanalogiczniewielenazwkorespondującychzróżno-
rodnymiiszerokimifunkcjamiopiekuńczegobóstwa16(Dasen1993:56;
Krall1889:77;Romano1998:93).Innateoriazakłada,żeimięBeswokre-
siegrecko-rzymskimbyłostosowanejakoogólneokreśleniewszystkich
rodzajówhybrydowychkarłowatychbóstw(Dasen1993:56,57),cotakże
maswojeuzasadnienie17.
Należyrównieżzauważyć,żeteonimBspoświadczonyjestodokresu
panowaniakrólówXXIdynastii(Meeks1992:423,435;Berlandini1998:
42;Volokhine2010:234–235;Volokhine1994:81).D.Meeks(1992:423–
436;1991:1)wskazuje,żesłowobswystępujewTekstachPiramid18iwią-
żesięzprzedwczesnymporodemdzieckaczykarała,mogącoznaczać
Iprzedwczesny’
,jakprzyjąłtom.in.D.Frankfurter19(1998b:124).Według
M.Malaise(2001:180;Lipiński2013:101)Besmożebyćwiązanyzesłowa-
mi:Istrażnik’orazIochrona’20,coodpowiadałobym.in.funkcjombóstwa
16Natematwielościimionzob.Hornung1991:72–76.
17G.Takács(2001:458)wskazuje:flthenameofBesmighthaveperhapsmeantIsmall
child’(orperhapsIembryo’),whichoriginatedinAfro-Asiatic*b-sIchild’”.
18NatematzwiązkówimieniaBesazHorusemwkontekścierytuałuotwarciaustzob.
Meeks1992:424;zob.teżMalaise2004:271,272.
19ByćmożeBesstanowiinkarnacjęprzedwczesnegodziecka,cojaksłuszniewskazuje
M.Malaise(2001:180),tłumaczyłobyjegozwiązekzHarpokratesem.Zob.interesującą
statuetkęzBaltimore,któraposiadam.in.cechyikonograficzneBesa(Sandri2006:157,
158,160).OskojarzeniuBesazprzedwczesnymporodem,któremożebyćzweryfiko-
wanenapłaszczyźnietekstówimitologii,nadmieniaD.Meeks(1992:428).
20ByćmożeokreśleniebóstwawywodzisięodsłowaBesa–Idoochrony’(Wilkinson
2003:102,zob.przyp.4).Natematetymologiiimieniabóstwazob.teżMeeks1992:423–
436;1991:11.JakwskazujeM.Malaise(1990:690,691),pochodzenienazwy(określe-
nia)Besjestwspółcześniedalekieodpewności.D.Meeks(1992:423)zwracauwagęna
trudnościdotycząceokreśleniaetymologiiBesa,wynikającezniejasnychpodobieństw
pomiędzywyrazami.WpracyM.MalaiseprzywoływanesąustaleniaJ.M.Kruchtena,
odnoszącesiędoetymologiiokreśleniaBes.Malaise(1990:691)sugerujeetymologię
związanązesłowemIochrona’.Należałobyteżrozważyćkoncepcjęwskazującąna
związkiBesazAha.Wówczasmożnabyszukaćokreśleń(odniesień)etymologicznych
powiązanychzwojnączywalką(Malaise2001:180).WopiniiC.deVauxnazwaBesa
miałasemickiekorzenieBs’
,Bt,comiałobyznaczyćIbezpieczeństwo’
,Iradość’(za:Vas-
sal1956:175;zob.teżFirst2011:62).
—19—
