Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
inhibitoryaminoacidtransporter-VIAAT),orazdlaATP(ATPjesttakże
neurotransmiterem).Transporterynpęcherzykowe”sąróżneodtransporterów
błonowychwychwytującychneurotransmiterzprzestrzenipozakomórkowej
ibędącychelementeminaktywacjineurotransmitera.
Inaktywacjaneurotransmiterajestrównieistotnajakjegosynteza.Biorą
wniejudział,opróczokreślonychenzymów(wprzypadkukatecholamin,takichjak
monoaminooksydaza-MAOicatechol-O-metylotransferaza-COMT)wspomniane
jużspecyficznebiałkatransporterowebłonkomórkowych,którecorównież
wspomniano,sąniezależneodtransporterówpęcherzykowych.
Dlakatecholaminpoznanesądwatypytransporterówbłonowych(obamało
specyficzneiwprzeciwieństwiedotransporterówpęcherzykowychkatecholamin,
niezależneodmagnezu).Sąto:transporterdopaminy-DAT
itransporter
norepinefryny-NE-T
(GAT),dlaglicynyistniejeosobnytransporterbłonowy(jegomutacjaprowadzido
hyperglicynemii).Glutaminianposiadakilkaróżnychtransporterówbłonowych
(excitatoryaminoacidtransporter-EAAT)
.
Neurotransmitery,ichreceptoryorazwszystkieinneelementyichprzemian,wtym
wszczególnościtransporterybłonowe(odpowiedzialnezatzw.transportzwrotny,
czyli„wychwyt”–przerywającydziałanieneurotransmitera)itransportery
npęcherzykowe”sąprzedmiotem(ntargetem”)działaniazapewnewiększości
substancjileczniczychstosowanychlubposzukiwanychwschorzeniachukładu
nerwowego.Dobrymprzykłademsąstosowanewdepresjilekitakiejak
12DATjestraczejpozasynaptyczny!Stądbyćmożekatecholaminydziałająnietylko
synaptyczniealeinparakrynnie”;faktyczniebardzodużeichilościdyfundująpozasynapsy.
13TransporterNE-Tjestblokowanyprzeztzw.trójcykliczneantydepresantytakiejaknp.
doxepina,czyimipramina.
14Transporteryglutaminianu,którychpoznano5typówoznaczanychodpowiednioEAAT1-
5odgrywająistotnąrolęnietylkowncyklużyciowym”glutaminianu,alerównieżwtzw.
mechanizmach
ekscytotoksyczności,
wspominanych
m.in.
przy
okazji
omawiania
patogenezyneurodegeneracji.Zob.teżfot.18wrozdziale„Podstawyneuropatologiichorób
neurodegeneracyjnych”autorów:D.AdamekiB.Tomikwdalszejczęścitejksiążki.Jaksię
wydajenajważniejszeznich,EAAT1-3,zwł.EAAT2,zlokalizowanesąwbłonie
komórkowejkomórekglejowych,zwłaszczaastrocytów,któretokomórkisązasadniczymi
npochłaniaczami”glutaminianuzprzestrzenipozakomórkowejiprzekształcającgo
wglutaminę,któranastępnieprzechodzidoneuronów(abynzpowrotem”być
przekształconadoglutaminianu),zapewniająnieustannąregeneracjętegoneurotransmitera.
23
