Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
I.Kształceniejęzykowe-koncepcje,komponenty,działania
Termintenbyłczęściejjednakdopełniaczem-przydawką,precy-
zującą,jakimczynnościomzostałpoddany,np.:badaniesprawności
leksykalnej,doskonaleniesprawnościjęzykowej,kształceniesprawności
językowej,kształceniesprawnościjęzykowejdrogąćwiczeńwmówie-
niu,pisaniuiczytaniu,kształtowaniesprawnościjęzykowej,stereotypo-
wemyślenieosprawnościjęzykowej,rozwijaniesprawnościjęzykowej,
rozwijaniesprawnościwypowiedzi,wyrobieniesprawnościjęzykowej
wposługiwaniusięjęzykiem4.
Przykładyużyciawyrażeniasprawnośćjęzykowa(isynonimów)
orazprecyzowanienazwczynności,jakimpodlegałokształcenietej
umiejętnościwdyskursieedukacyjnym,dowodzi,żebyłijesttoter-
minlingwistycznyobecnywbadaniachprzezcałepięćdziesięciolecie,
alewróżnymnasileniui-coważniejsze-wyrażeniezmieniałoswoje
znaczenie.Dlacelówporządkujących,aleuzależnionychodteoriilin-
gwistycznych,któreprzenikałydoszkoły,wyodrębniamytrzyokresy
funkcjonowaniapojęciasprawnościjęzykowej.
Okreskształceniafilologiczno-formalnego(1950-1970)
Powojniekształceniejęzykoweobejmowałowąskizakreswiedzy,
wprzeciwstawieniudohistoriiliteratury,jaktomiałomiejsceprzed
wojną.Kolejneprogramy(1947,1949,1950,1959,1963,1971)tylkonie-
corozszerzałyzakreswiadomości,adotyczyłotoszczególnieogólnych
4
L.Tymiakin,Sprawnośćperswazyjnauczniówdrugichklasgimnazjalnych(na
przykładzieradyjakogatunkumowy),[w:]Językpolski.Współczesność.Historia,
red.W.Książek-Bryłowa,H.Duda,Lublin2002,s.211-224.
Np.:K.Lausz,Kształceniesprawnościjęzykaojczystego,„Polonistyka”1965,nr4;
A.Wierzbicka,P.Wierzbicki,Kształtowaniesprawnościjęzykowej,[w:]Metodyka
nauczaniajęzykapolskiegowkl.V-VIIIszkołypodstawowej,red.M.Pęcherski,
Warszawa1970,s.127-180;Rozwijaniesprawnościwypowiedziuczniówwszko-
lepodstawowej,red.S.Rzęsikowski,Z.Uryga,Kraków1976;R.Pawłowska,
Kształceniesprawnościjęzykowejkoniecznymwarunkiemrozwojuosobowego
iintelektualnego,[w:]Kształceniejęzykowewszkole,t.4,red.M.Dudzik,Wroc-
ław1988,s.135-148;Kształceniesprawnościkomunikacyjnej,red.J.Mazur,
Lublin1995;E.Cyniak,Rolaćwiczeńredakcyjnychwkształceniusprawności
językowej,[w:]Zdydaktykijęzykaojczystegowszkole,red.S.Gala,Łódź1996;
J.Porayski-Pomsta,Zagadnieniesprawnościjęzykowejwteoriiipraktycedydak-
tycznej,„Polonistyka”1996,nr4,s.205-211.
