Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wobecmiejsca.Dynamikamiejscawywoływanajestprzezludzi:bywalców,obser-
watorów,właścicieli,narratorówikreatorówmiejsc.Wtejjednejfrazienapisanej
przezemniezawierasięniebagatelnaliczbafaktów,zdarzeńizjawiskspołecznych
mającychwpływnaprogresywnądynamikęmiejsc,októrejpisałaDoreenMassey.
WefekcieinspiracjiMasseymogępostawićtezęomiejscuznajdującymsięwnie-
ustannejinterakcjikomunikacyjnejzczłowiekiem.
Miejscejestdynamiczneirelacyjnetakżezinnegopowodu.Corazśmielejwli-
teraturzezwracasięuwagęnasprawczyudziałskładowychśrodowiskabiotycznego
igeograficznego(Larsen,Johnson2016)orazinterakcyjnąrolęobiektówmate-
rialnych(Dovey2010)icyfrowych(Rose2017).Otymtraktujedrugiezałożenie
ukierunkowującedalszerozdziałyksiążki.
2)miejsceposiadaswojąjaźńlubsprawcząistotę(Larsen,Johnson2016).
Terminnsprawczość”jestwklasycznejteoriispołecznejzarezerwowanydlaczło-
wieka(Barnes2000).Jednakżeobecniecorazczęściejwdyskusjachnaukowych
spotkamysięzujęciemwychodzącympozaklasycznerozumienietegopojęcia.Po
pierwsze,badaczezwracająuwagęnapodmiotowy(sprawczy)charakterświata
biotycznego(zwierzętairoślinyżyjącenadanymobszarze)(Castree2014;Wright
2014;Beatley2016);podrugie,podkreślająspecyficznierozumianąsprawczość
światamateriiirozszerzeńcyfrowych(Dovey2010;Roseiin.2010,2017).Pojawia
siępytanieopodmiotowyczyraczejsprawczyisamostanowiącycharakterśrodo-
wiskageograficznego,tworzącegolubwspółtworzącegomiejsce.
Właśnieodpowiedźnatopytaniemaszczególnystatuswtejksiążceistanowi
osilekonwersacyjnegoujęciamiejsca.Ważnymkatalizatoremmoichmyślizwią-
zanychzpodmiotowościąmiejscajestprzywołanajużwcześniejliteraturadoty-
czącarelacjiGrupyRdzenne-przestrzeń.Jestonanatylewyraźniezakorzeniona
wdyskusjachetnogeograficznych,iżdajeszansenazbudowanienpomostu”dla
bardziejuogólnionegopodejściawintelektualnejosirozważańnatematrelacji:prze-
strzeń-miejsce-środowisko-człowiek-istoty-więcej-niż-ludzkiewkontekście
sprawczości.Czymiejscemożezatemmiećswójsprawczycharakter?Zpozorujest
topytanie,naktórewieleosóbmożeszybkoodpowiedziećnegatywnie.Napewno
kwestiatajestzapytaniemzłożonymitrudnymwodpowiedzi,choćodpowiedźnie
jestwcalejednoznacznainegatywna(Kuokkanen2008;Latour2004,2011,2014;
Ingold2018).Miejsceżyjeznaturyrzeczy,nietylkojestożywianespołecznym
wytwarzaniemsensów(Whatmore2002).Empirycznedowodywspierającetaką
tezędostrzeżemywtrakcieobserwacjinp.nwędrujących”kamieniwDeathValley,
gejzerówYellowstone,tęczowychgórDanxia,codziennych,sezonowychodlotów
wielotysięcznejkoloniinietoperzyspodmostuCongressAvenuewAustinczybio-
luminescencjiorganizmówżywychwMorzuCzarnymlubnawybrzeżuNorfolk
wAnglii.Wgruncierzeczynajprawdopodobniejkażdyzczytającychtesłowamoże
zebraćempirycznedowodywskazującenasamostanowieniemiejscawpobliskim
parkuczynanajbliższymtrawniku.Miejscażyjąpozaobecnościączłowiekaisa-
13
AdamMickiewiczUniversityPress©2023
