Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dzieścilattemu.Wmoimprzekonaniuzwiązanesąztymdwaważneprzełomy
codziennegożyciaostatnichdekad,awkonsekwencjiredefinicjenaukowychdo-
ciekańnadwspółczesnością.Sątozwroty:cyfrowyiśrodowiskowy.
Popierwsze,wostatnichkilkudekadachweszliśmywświatepokicyfrowej
(Shepherd2004),arozszerzonadigitalnierzeczywistośćstałasięcodziennością.
Wtychprocesachtakżezostałyrozszerzonecyfrowokonkretnemiejsca,np.poprzez
wprowadzeniedopowszechnegoużytkukodówQR.Rozszerzonącyfroworzeczywi-
stośćnapotykamywparkach,naulicach,wmuzeachirestauracjach.Konsekwencje
rozszerzeniamiejscpoprzeztechnologięcyfrowąsprawiają,żenabierająoneinnych
kształtówiform.Zostająwypełnionecyfrowymi:głębią,zasobamiwiedzy,per-
spektywamispojrzeniaisposobamiinterakcji.Powszechnieznanymprzykładem
zjawiskatworzenianrzeczywistościrozszerzonej”(augmentedreality)ijejwpływu
naotoczeniematerialneorazzachowaniaspołecznemożebyćgraPOKEMONGO
iposzukiwaniewirtualnychstworówwrealnejprzestrzeni(Hjorth,Richardson
2017).Przeżywaniekonkretnychmiejscorazichzapośredniczonedoświadczanie
nabrałoinnego,cyfrowegowymiaru,atowywołałowśródbadaczypytanieowspół-
czesnycharakterrelacjiczłowiek-miejsce.
Podrugie,ostatnielatatobardzodramatycznakonstatacja,iżnaszaplaneta
umiera,amyjakogatunekjesteśmyzatobezpośrednioodpowiedzialni.Nagle,
zderzającsięztątragicznąrzeczywistością,zdaliśmysobiesprawęzfaktuzagłady
olbrzymichmikro-imakroświatówtworzonychprzezśrodowiskobiotyczneigeo-
graficzneZiemi.Równocześnieuświadomiliśmysobie,iżjakoistotyludzkie(human
beings)wypełniamytylkofragmentżyjącejplanetyiwspółistniejemywświecie
istotwięcej-niż-ludzkich(worldofmore-than-humanbeings).Refleksjadotycząca
bytówpoza-ludzkich(non-humanbeings)takżeinicjujezmianypodejściawobec
kategoriisemantycznejmiejsca.
Zapytajmyzatemrazjeszcze,jakajestistotamiejscazperspektywywspółczesnej
wiedzy?Czymiejscetokonkretnaprzestrzeńmaterialna,jejwyobrażenie,czywy-
padkowaobuaspektów?Byćmożejednakistotęmiejscamożemypoznaćdopiero
wówczas,kiedywprowadzimycałkiemodmiennąperspektywęogląduidyskusji,
zerwiemyzustalonymiwnauceantynomiamiikartezjańskimsposobemoglądu
świata.Kiedywyjdziemypozaproste,binarneipozornierozłącznepodziałynaświat
przestrzeniimiejsc,środowiskailudzi,kulturyinatury,peryferiiicentrówmoże
udanamsięzrozumiećistotęrzeczy.Czymiejscejesttylkoiwyłączniekonstruktem
subiektywnym,który,jakpisał40lattemuSack,zależnyjestodczasówikultur,
wktórychjestdefiniowany(Sack1980)itworzonyjestprzezludziwsposóbdys-
kursywny(Ingold2018)?Czyteżbyćmożemiejsce(anietylkoprzestrzeń)istnieje
obiektywnieiznajdujesięwewzajemnychrelacjachzistotamiludzkimiorazma
sprawcząistotę?Możemiejscejestswoistym,emergentnymbytemwięcej-niż-ludz-
kimnietylkowfilozoficznejperspektywiepoznawczej.Wtakimwypadkumiejsce
jawisięnamjakobytspleciony(entangle)zbytamiludzkimiipoza-ludzkimioraz
11
AdamMickiewiczUniversityPress©2023
