Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Decyzjeozakończeniużycia
17
podejrzeń)wceluuwolnieniagoodbóluicierpienia,adecyzją,abyuwolnić
kogośodcierpieniaprzezpodaniemuleków(wdawcewyznaczonejodpowied-
niodoskutecznościlekówwuśmierzaniubólu),gdyprzewidujesię,żeleki
wtejdawcespowodująśmierćwciągu,powiedzmy,trzechdni.Pierwszade-
cyzjazprawnegoimoralnegopunktuwidzeniaoznaczazabójstwo(wokolicz-
nościachłagodzących);ostatnia–nie.Ostatniamożemimotobyćmoralnie
iprawnienaganna–niezuwaginanormęmoralnąiprawną,którawyklucza
zamierzoneprzerwanieżycia,leczzuwaginainneprawneimoralnenormy
–dotyczącewywoływaniaskutkówubocznychigodzeniasięnanie,gdyjest
tokrzywdzącelubteżzinnychwzględównierozumne.Takwięcjeślibólmiał-
bywkażdymrazieustąpić,apacjentniemiałbywkażdymrazieumrzeć,wy-
wołanieśmiercinawetjakoniezamierzonejkonsekwencji(skutkuubocznego)
uśmierzaniabólubyłobyzwyklenaderkrzywdząceinierozsądne,azgodnie
zprawem–stanowiłobyprzypadeknieumyślnegospowodowaniaśmierci,cho-
ciażniezabójstwa14.
TakwięcwujęciuFinnisaletalnaanalgezja–przyśpiesza-
nieśmiercipacjentawskutekpodawaniamusilnychdawekśrod-
kówuśmierzających–możebyćpraktykąmoralnieusprawiedliwio-
nąwtedyitylkowtedy,gdyspełnionesąnastępującewarunki:(1)
pacjentdoświadczabólu,któryjestdlaniegotrudnydowytrzyma-
nia;(2)doświadczanyprzezpacjentabólniedajesięrównieskutecz-
nieuśmierzyćzapomocążadnychbezpieczniejszychśrodków;(3)nie
manadzieinato,żedręczącypacjentabólustąpisamzsiebie;(4)
pacjent,któregośmierćsięprzyśpiesza,itakwkrótcemusiumrzeć,
awreszcie(5)szybszaśmierćpacjenta,spowodowanaprzezanalge-
tyki,jestprzezstosującegojelekarzajedynieprzewidywana,anie
zamierzona.
Możnabypowiedzieć,żeoponentFinnisagodzisię–lubteżmógł-
bysięzgodzić–nawszystkiewymienionewarunki,pozaostatnim.
Dokładniej,niezgadzasięonwżadnymrazienato,abyletalnaanal-
gezjabyłamoralnieusprawiedliwionawtedyitylkowtedy,gdyszyb-
szaśmierćpacjenta,spowodowanaprzezanalgetyki,jestprzezstosu-
jącegojelekarzajedynieprzewidywana,aniezamierzona.Odnosząc
siędotakpodkreślanejprzezFinnisaróżnicy„międzydecyzjąoza-
bójstwiekogośprzypomocyleków(podawanychprzez,powiedzmy,
trzydni,takbyniebudzićpodejrzeń)poto,abyulżyćmuwbólu
icierpieniu,adecyzją,byulżyćkomuśwcierpieniuprzezpodanie
leków(...),gdyprzewidujesię,żelekiwtejdawcespowodująśmierć
wciągu,powiedzmy,trzechdni”,Harriswyznaje:
Muszępowiedzieć,żenieudałomisięzauważyćtutajjakiejkolwieketycznej
dystynkcji.Jeśliwymażemyprowadzącedobłędupetitioprincipiiitenden-
cyjnedopowiedzenieumieszczonewnawiasie,dotyczącenieczystegopragnie-
14Finnis[1995a],s.27;wtymtomies.188–189.
