Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
musimiećzaprzyjaciółwszystkichkatolikówwewszystkichkrajach,tak
jakkacerzwszystkichkacerzy,czytowłasnych,czyinnychwasali,zaprzy-
jaciółiwasalimiećmusi”
8.Tensamhistorykwinnymmiejscupodkreślił,
żeFrancjanieuległakonfesjonalizacji,zachowującautorytetiniezależność
korony,cospowodowało,żejejpolitykazagranicznabyłaniezależnaodreli-
gii,dominowaływniejkoncepcjaracjistanuiinteresdynastycznywładców.
Zaznaczyłnatomiast,żezakończeniewojnytrzydiestoletniejbyłomożliwe
tylkowwypadkuzaprzestaniaprzezpaństwapolitykikonfesyjnej,coteż
sięstało,atraktatwestfalskibyłopartytylkonakryteriachracjistanu
jegosygnatariuszy.TrzeciwyróżnionyprzezH.Schillingaetaptookres
pokojuwestfalskiego,zjegogwarantkamiSzwecjąiFrancją,wlatachod
1648/49do1721,czylipokojuzNystad.Iwreszcieostatni-okresDdoj-
rzałejrównowagisiłmiędymocarstwami:Francją,Anglią,Rosją,Austrią
iPrusami,którazarysowałasięw1721roku,osiągnęłaspełnieniewpokoju
zHubertusburgaidokońcadawnejEuropydominowaławstosunkach
międynarodowych”
9.
W1994rokuukazałasięksiążkaHenry’egoKissingerapoświęconadie-
jomdyplomacji,apierwszejejfagmentydotyczączasównowożytnych
10
.
Stosunkimiędynarodowewczasachnowożytnychautorprzedstawiłjako
ewolucjęoduniwersalizmudorównowagi.Przełomoweznaczenieprzypisywał
politycekardynałaRichelieu.Wiadomośćojegośmiercimiałskomentować
papieżUrban
VIII
:DjeśliBógistnieje,tokardynałdeRichelieuzawielerzeczy
odpowie.Jeślinieistnieje…notowielewżyciuosiągnął”
11.H.Kissinger
podkreślał,żedlakardynałanieliczyłysiężadneceleuniwersalne,leczinteres
państwa.Przeciwstawiałkardynałowisylwetkęjegoprzeciwnika-cesarza
FerdynandaII-przywołującjegoopinię,żeDwsprawachpaństwa,które
takistotnedlanaszegoświętegowyznania,niezawszemożnabraćpod
uwagęludkiewzględy;raczejtrzebamiećnadieje[…]wBogu[…]itylko
Jemuufać”
12.Podkreślił,żew1629rokucesarzwzasadiezrealizowałswoje
celepolityczneiksiążętabyligotowizgodsięnauznaniejegopolitycznej
dominacji,tenjednakniebyłgotówprzyznaćimtolerancji.
8Ibidem,s.585
9Ibidem,s.529
10H.KISSINger,Dyplomacja,przeł.S.G
łą
bI
ń
SKI,G.Wo
ź
NIaK,I.Zych,Warszawa
1996
11Ibidem,s.61
12Ibidem,s.64
CZĘŚĆ
1
|48|
WOKÓŁIDEI,SYMBOLIIPRAKTYKI
WYBORU