Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WpatrywaćsięwnajlepszegozdobrychKrólów,wnaytroskliwszego
ouszczęśliwienieOyczyznyNaszeyOycaczyny,ystarania,niezostajeNa-
rodowijaknapełnionymsercempociechyiukontentowaniawielbićCiebie
NayłaskawszyPanie.JedenznaymężnieyszychKrólówumieszodpieraćna-
tarczywości,yprzewyższaszwspaniałościąumysłu,górującenadNarodem
nieszczęśliwelosy,dajeszotwarciepoznawaćjakiegoNaródmazCiebiePana
8
.
Zaletytronuelekcyjnego
Wświetlelekturydiariuszyimówsejmowychnasuwasięnieodpartywniosek,
żeprzezcałyokresstanisławowskidominowaławiarawzaletytronuelekcyjnego,
którazbiegałasięznarastającymprzekonaniemowyjątkowychpredyspozycjach
StanisławaAugusta.Stanowiskosejmującychopierałosięnaakcentowaniu
podstawprawnychelekcji,któreuznawanozaszczególniekorzystnedlafunk-
cjonowaniapaństwa.Blasktronuelekcyjnegoszczególniejaśniałwzestawieniu
zmonarchiamidiedicznymi,którymprzypisywanoabsolutyzm:
WspomniymynalosuLuduDespotyzmemrządonego,wktórymkażdego
Obywatelamajątek,honor,iżycie,odjednegoSamowładcyzawisłdiwac-
twa.WeyrzyimyzaśwszczęścieNarodówwolnych,gdiekażdypoddającsię
Prawu,tyletylkozprzyrodoneywolnościustępuie,ilecałość,spokojność
ibezpieczeństwo,powszechneywymagaspołeczności
9.
Zawszechętniewskazywanonawyższośćdemokracjinadmonarchią:DTym
sięwolneKrajeodabsolutnychróżnią,tymlosRepublikantaodowegonęd-
negoNiewolnikaodmienny,żepierwszymanadsobąPrawo,adrugirozkaz”
10
.
8[J.]OśNIałowSKI,Mowa[…]łowczegorypińskiego[…]19IX1776,w:Zbiórmów
różnychwczasiedwóchseymówostatnichRoku1775y1776mianych(dalej:ZM1776),t.2,
Poznań1777,s.210-21Dlaporównaniawartoprzytoczyćwstępinnejmowy:DObywatel
dokrólayPana,SynOyczyznydoJeyOyca,CząstkaSeymuiąceyRzeczypospoliteydoGłowy
Naroduywidialnegociała,wolneychociażwęzłemKonfederacyispoioneyRzeczypospolitey,
otwieramustamoie,pełnemiłościMajestatowi,przywiązaniaOyczyźnie…”.[J.]MI
ą
czy
ń
SKI,
Mowa[…]starostyłosickiego[…]6IX1776,w:ZM1776,t.2,s.277
9[A.]MałachowSKI,Mowa[…]23X1780,w:ZM1780.
10W.SuchodolSKI,Mowa[…]2
XI
1782,[b.m.ib.d.].Wdrukachulotnychzarzuty
byłyformułowanenieporównanieostrzej:DJakKrólemrząFaworyty,takRadąrządi
KrólzFaworytami.RadawięcchceDespotyzmu,botenżemaduchcoiFaworyci;duch
ANDRZEJSTROYNOWSKI
|59|
ZALETYIWADYTRONUELEKCYJNEGO
WŚWIETLEWYSTĄPIEŃSEJMOWYCH…