Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Międzylogikąanaukąokulturze
I
11
Przechodzędowspomnianejszerszejprezentacji.Jednozważniejszychzałożeń
analizowanejkoncepcji,akcentowanedośćmocnowKulturzeipoznaniu,można
ująćnastępująco:abydyrektywy(reguły)semantycznemogłyprzyporządkować
autonomicznymbądźnieautonomicznymjednostkomkomunikatywnymodrębne
obiekty,wszczególnościstanyrzeczy,obiektytemusząbyćjużwpewnymstop-
niuokreśloneiodróżnioneodsiebiejakoskładnikiświata(zob.:Kmita,1985,s.35
oraz42).Bezprzedsemantycznejcharakterystykiskładnikówświataodniesień
przedmiotowychniemogłybysięukonstytuowaćnietylkowspomnianedyrekty-
wy,relacjaodniesieniaprzedmiotowegoisemantyka,aletakże,cojestraczej
oczywiste,niemogłabysięukonstytuowaćintersubiektywnakomunikacjajęzyko-
wa(zob.:Kmita,1985,s.35).Przytymowaprzedsemantycznacharakterystykama
postaćsądów(wyrażonychprzezstosownezdania),którychprawdziwośćjest
zgóryprzesądzona.Naprzykładsemantykawspółczesnegojęzykapolskiegoprzy-
porządkowujejednostcekomunikatywnej„miasto”zbiórsądów,doktóregonależą
m.in.sądywyrażoneprzeztakiezdania,jak:„Miastojestsiedliskiemludzkim”,
„Miastoliczyczęstoponadstotysięcymieszkańców”,„Poszczególneczęścimiasta
łączysiećulic”.Zkoleijednostce„drzewo”wspomnianasemantykaprzyporząd-
kowujesądywyrażone,zwerbalizowaneprzeztakiezdania,jak:„Drzewojestro-
śliną”,„Drzewojestwrośniętekorzeniamiwziemię”,„Drzewomaigłybądźli-
ście”.Rozpatrywanaprzedsemantycznacharakterystykaobiektówświataodniesień
przedmiotowychwpostacizbiorówodpowiednichsądów(należądoniejm.in.
przytoczonewyżejzbiory)jestokreślanawprezentowanejkoncepcjijakozałoże-
niasemantykijednostekkomunikatywnych,wtymprzypadkuwspółczesnejpolsz-
czyzny(zob.:Kmita,1985,s.42iin.).Dokładniejmówiąc,stanowiąonezałożenia
semantykijęzykowychjednostekkomunikatywnychbędącychszczególnymprzy-
padkiemzałożeńsemantykikomunikacjikulturowej.Innymiprzypadkamisązało-
żeniajednostekzobrębuobyczajuczysztuki(zob.:Kmita,1985,s.44).
Zaprezentowałemwpowyższymfragmencieartykułupewnągrupęprzedsta-
wionychpojęćorazzachodzącemiędzynimizwiązki.Zanimprzejdędoprezenta-
cjikolejnychpojęć,niezbędnychjestkilkauwagwprowadzających.Otóżzałożenia
semantykiautonomicznychbądźnieautonomicznychjednostekkomunikatywnych
(językowych)mogąbyć„używane”bądź„wymieniane”
10
.Wpierwszymprzypad-
kumamydoczynieniazposługiwaniemsięnimi(„używaniem”ich)wtrybie
przedmiotowym;sąonewówczaspozarefleksyjnierespektowanewaktachkomu-
nikacjijęzykowej.Natomiastwdrugimprzypadkusąwskazywane(„wymieniane”)
zodwołaniemsięexplicitebądźimplicitedotrybumetajęzykowego.Sąwtym
przypadkupewnymzbioremsądówcharakteryzującychdanyobiekt,np.stanrze-
czyczyindywiduum;obiekttenspełniaowesądy,którestanowiązałożeniaseman-
10
Terminytefunkcjonująwliteraturzezzakresuszerokorozumianejlogiki;posługujesięnimi
takżeW.V.O.Quine(zob.natentemat:Kmita,1985,s.44,65iin.).