Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
NOWOCZESNOŚĆPOEZJI
ikomplikowaniuwłaściwości,jakietradycyjniemusięprzypisy-
wało(klasycznecogitokartezjańskie,filozofiaKantaiidealistów
niemieckich).Jestto,zdaniemRicouera18,krytykapodmiotowo-
ścisilnej,stabilnej,przejrzystejdlasiebiesamej,ufundowanejna
wierze,żerefleksjamożebyćźródłemsamowiedzy.Ostatnimi
aktamikrytycznejrewizjifilozofiipodmiotusątzw.małeśmier-
cipodmiotu/podmiotów.Efektownesformułowaniakomentato-
rówmodernistycznychprzemian:Adorna(Dlikwidacjaindywidu-
um”),Derridy(Dkoniecczłowieka”),Barthes’a(Dśmierćautora”)
czyFoucaulta(Dzmierzchczłowieka”)19niemówiąoniczymin-
nym,jaktylkooniemożliwościmyśleniaopodmiociewdawnych
kategoriach(niezapośredniczonejsamowiedzy,racjonalnejpew-
nościcogito,stanowiącegopunktoparciadlaświata)ikonieczno-
ściuwzględnieniaproblemujęzykawpoświęconychmurozważa-
niach.Tam,gdziemiałobyćJa,jestjęzyk,byużyćznanejiwie-
18P
.Ricoeur,Wyzwaniesemiologiczne:problempodmiotu,tłum.E.Bieńkowska,
w:Egzystencjaihermeneutyka.Rozprawyometodzie,wybór,oprac.iwprowadze-
nieS.Cichowicz,tłum.E.Bieńkowska[iin.],Warszawa1985.Uwaginatemat
Duśmiercaniapodmiotu”przezNietzschego,Freuda,strukturalistówipsychoanali-
zępodajęzatymautorem.Natematproblemukryzysupodmiotowościwfilozofii
iliteraturoznawstwiezob.również:M.P
.Markowski,Nietzsche.Filozofiainterpreta-
cji,Kraków1997;P
.Pieniążek,Podmiot,autoritekstuNietzschego,DNowaKryty-
ka”2002,nr13,s.123;B.Baran,Modernynamysł,w:tegoż,Postmodernizm,Kra-
ków1992;E.Kasperski,Epitafiumdlapodmiotu?Przyczynekdoantropologiikultury,
w:Kryzysczyprzełom.Studiazteoriiihistoriiliteratury,red.M.Lubelska,A.Łeb-
kowska,Kraków1994,s.151-165;K.Okopień,Podmiot,czylipodrzutek.Ofeno-
menologiiodbioruideifilozoficznych,Warszawa1997;W
.Kalaga,Mgławicedyskursu,
Kraków2001;A.Burzyńska,Dekonstrukcjaiinterpretacja,Kraków2001;E.Hyży,
Kobieta,ciało,tożsamość.TeoriepodmiotuwfilozofiifeministycznejkońcaXXwieku,
Kraków2003;T.Kitliński,Obcyjestwnas.KochaćwedługJuliiKristevej,Kraków
2001;Podmiotwprocesie,red.J.Jusiak,J.Mizińska,Lublin1999.
19
Cytatypochodząznastępującychpozycji:T.Adorno,Teoriaestetyczna,
tłum.K.Krzemieniowa,Warszawa1994,s.123;R.Barthes,Śmierćautora,tłum.
M.P
.Markowski,DTekstyDrugie”1999,nr1-2,s.247;J.Derrida,Kresczłowieka,
w:tegoż,Marginesyfilozofii,tłum.P
.Pieniążek,Warszawa2002,s.151;M.Fou-
cault,Kimjestautor?,w:tegoż,Powiedziane,napisane.Szaleństwoiliteratura,wybór
ioprac.T.Komendant,tłum.M.P
.Markowski,Warszawa1999,s.199.
