Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.BAGAŻENOWOCZESNOŚCI
21
wejaktywnościwmodernistycznymświeciepragnieniaiuwarun-
kowania,którypamiętatakże–obokarbitralnegosystemuzna-
ków–ojęzykurozumianymjakoboskidar.Eksplikacjętakiego
myśleniaznaleźćmożnawartykuleWalteraBenjaminaOjęzyku
wogóleijęzykuczłowieka,wktórympojawiasięniecoenigma-
tycznadefinicjajęzykaDjakozasadyukierunkowanejnaprzeka-
zywanieduchowychtreści”26.Benjaminuważa,żejęzykniepełni
jedyniefunkcjikomunikacyjnej,aleodgrywateżrolęDtajemnicze-
gomedium,zapewniającegoniegdyśczłowiekowibezpośrednią
łącznośćzBogiemizeświatemrzeczy”.Granicębezpośred-
niejłącznościzBogiemiświatemwjęzykustanowigrzechpier-
worodny,któryspowodował,żejęzykzostałwypaczonyispro-
wadzonydoarbitralnegosystemuznaków.Należybowiemcały
czaspamiętać,żestojącapodznakiemracjonalizmujęzykowe-
gonowoczesnośćwcaleniewyzbyłasięnadzieinaodkrycieję-
zykaspełniającegoobietnicęprzymierza.Bezpiecznąprzystanią
jestdlatakichkoncepcjizwłaszczamodernistycznapoezja.Dla-
tegowolęodróżnienianależyustawićnaprzeciwkodwóch,po-
budzającychjejsiłęiwystawiającychjąnapróby,koncepcjijęzy-
ka:systemuznakówarbitralnychiboskiegosłowa.
PoczątkinamysłunadwoląHannahArendtodnajdujewfi-
lozofiiświętegoAugustyna27,ale–jakmożnaprzewidzieć–hi-
storiaewolucjipoglądównatentematodmieniłazupełniestatus
pojęcia.PoKancie,Schopenhauerze,Nietzschem,którynajsilniej
wiążewolęztworzeniem,ikrytycezwanejuHeideggeraDzawie-
szeniemwoli”,wolęrehabilitujechociażbyBloom.Charaktery-
zującyjegomyślzwrotwstronęrestytucjiwolipodmiotu28przy-
wracapojęciuniepokojącążywotność,dalekąodsubstancjalności
26WszystkiecytatyzeszkicuW
.BenjaminawtłumaczeniuJ.Sikorskiegopo-
chodzązartykułuP
.Bukowskiego,Rajskijęzykigrzechpierworodny,DDekadaLi-
teracka”2002,nr3-4,s.102.
27H.Arendt,Wola,tłum.R.Piłat,Warszawa2002,s.27.
28
WinterpretacjiBielik-Robsonpodmiotjestutegoamerykańskiegokrytyka
Daktemwoli”.OczywiścieBloomjesttuspadkobiercąNietzschegoijegowolimocy.
