Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Społecznyustrójpracy
Wewcześniejprowadzonychbadaniachwyrażałemprzekonanie,
żewiększeznaczeniedlanaukiprawapracymakwestiaprawadopracy,
któregozresztąniemogłem–podobniejakwiększośćdoktryny–odnaleźć
wsystemieprawa.Wpodobnymkierunkuszłytakżebadaniainnychauto-
rów
7
.Problematykęwolnościpracypostrzegałembowiemtakjakznakomita
większośćnauki.Ograniczałemjądozakazupracyprzymusowej,zakazu
ograniczaniadostępudopracyprzezpaństwoorazaktywnejpolitykiza-
trudnieniaikreowaniamiejscpracy.Tyletylko,że–nieumniejszającwagi
takiegopodejścia–maonoznikomeznaczeniedlaanalizycharakterupraw-
negorelacjinaliniipodmiotzatrudniający–osobapracująca.Spójrzmyna
dwaprzykłady.
Zakaznieuzasadnionegoograniczaniadostępudozawodu(art.10
k.p.),atymsamymdopracy,jestprzedewszystkimzagadnieniemzesfery
ochronyprawosóbtrzecichlubinteresupaństwa(choćniesątozagadnienia
rozłączne).Bezpieczeństwoosóbkorzystającychzczyjeśpracyuzasadnia
np.wprowadzenieograniczeńwzakresiedopuszczalnościwykonywania
zawodulekarzalubpilota.Zkoleiwzględybezpieczeństwawspólnoty
politycznejuzasadniająograniczeniadostępnościpracywsłużbachpub-
licznych.
Niecoinaczejwyglądakwestiazakazupracyprzymusowej.Jestona
bowiemelementemogólnejwolnościczłowiekaorazochronyjegogodności
osobowej.Skoroczłowiekjestwolny,to–codozasady–niewolnogozmu-
szaćdoniczego,wtymdopracy.Choćtakjakżadnawolnośćniejestabso-
lutna,takwolnośćodpracyprzymusowejrównieżniejestnieograniczona.
Wstanachnadzwyczajnychczłowiekmożebyćdopracyprzymuszony.
UPracą”jestnp.wykonywanieobowiązkówzzakresuobronności,doczego
zmuszonymożebyćkażdyczłonekwspólnotypaństwowej.Ategotypu
praca–czasemprzybierającaformęsłużby–możemiećmiejscetakżewcza-
siepokoju.Pracąprzymusowąjestpracarecenzentawpostępowaniach
wprzedmiociestopniitytułunaukowego,skororecenzentwyznaczany
jestdecyzjąadministracyjnąradwydziałówlubstosownejkomisji.
Wskazanewyżej,idominującewliteraturze,aspektywolnościpracy
mająznaczenieprzedewszystkimwertykalne,tj.odnosząsiędorelacji
człowiek–państwo.Topaństwomabyćwstrzemięźliwewstosowaniu
7
Przykłademposzukiwańprawadopracywceluuzasadnieniaochronyprzedwypowie-
dzeniemsąbadaniaW
.Sanetry;por.W
.Sanetra,Ustrojoweuwarunkowaniaochronytrwałościstosunku
pracy(w:)G.Goździewicz(red.),Ochronatrwałościstosunkupracywspołecznejgospodarcerynkowej,
Warszawa2010,s.56–57.
24