Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
WSTĘP
Podatkisąświadczeniamipieniężnyminarzeczpaństwalubinnychzwiązków
publicznoprawnych,charakteryzującymisięm.in.nieodpłatnością.Cechata,ozna-
czająca,żepodatnicyzawnoszonepodatkiniepowinnioczekiwaćświadczeńwza-
jemnychzestronypaństwa,odróżniapodatkiodopłatpublicznych.Typoweopłaty
publiczneponoszonesąbowiemzaokreśloneczynnościlubusługipaństwaczy
jednosteksamorząduterytorialnego.Wrzeczywistościprawdziwycharakterpraw-
nywielupodatkówiopłat–mimonazewnictwastosowanegoprzezustawodawcę
–częstobudziwątpliwości1.
Zasadniczą(aczasamiwręczjedyną)funkcjąprzypisywanąpodatkominiektó-
rymopłatomjestfunkcjafiskalna,związanazgromadzeniemzaichpośrednictwem
dochodówpublicznych.Wpraktycepodatkiiopłatysąjednakustanawianeikon-
struowanezmyśląoosiąganiurównieżinnych,pozafiskalnychcelów.Mogąone
polegaćm.in.nadążeniudoograniczeniakonsumpcjiwyrobówwywołujących
problemywsferzespołecznejczyekologicznej.Namożliwośćzastosowaniapo-
datkówlubopłatdoograniczenianiekorzystnychskutkówśrodowiskowychwska-
zywałwybitnybrytyjskiekonomistaArthurPigouwpracyopublikowanejjuż
ok.100lattemu2.
Podatkiiopłatymogąbyćtakżewykorzystanedoprzeciwdziałaniaglobalnym
zmianomklimatycznym,zaliczanymdonajpoważniejszychwspółczesnychpro-
blemówklimatycznychistanowiącychnajtrudniejszezwyzwaństojącychprzed
ludzkością.Zapobieganiezmianomklimatuwymagaprzedewszystkimpodejmo-
waniadziałańskutkującychograniczaniememisjigazówcieplarnianychwprowa-
1Naprzykładświadczeniauiszczanewzwiązkuzdziałalnościązagrażającąśrodowisku(trady-
cyjnienazywanewPolsceopłatami)uznawanesączasamizaodrębnyrodzajopłatpublicznych,róż-
niącysięodopłatzaczynnościlubusługi.Możnajednakspotkaćsięzpoglądem,żetegotypuświad-
czeniasątaknaprawdę–mimoswojejnazwy–podatkami.Zobacznp.L.Adam,M.Mazurkiewicz,
Opłaty,[w:]M.Weralski(red.),Systeminstytucjiprawno-finansowychPRL(TomIII),Wydawnictwo
PolskiejAkademiiNauk,Wrocław1985,s.476;B.Brzeziński,W.Matuszewski,W.Morawski,
A.Olesińska,Prawofinansówpublicznych,DomOrganizatora,Toruń2003,s.117.
2A.Pigou,EconomicsofWelfare,TransactionPublishers,NewJersey2009(wydanieoryginalne
-1920).
