Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałIX
11
WieściotymzdarzeniudotarłydoAngliiwpaździernikuiwykazały,że
znaczniebardziejucierpiałjejhonoraniżeliterytorium,cowywołałojednak
równiewielkieniezadowolenie.WprzypadkuKorsykizmianajejwłaściciela
praktycznieniewzbudziławiększegozamętuwśródmężówstanu;ataknaPort
Egmontrozzłościłnatomiastzarównoludjakiparlament.Angielskiambasa-
dorwMadryciedomagałsięnatychmiastowegozwróceniawysp,atakżepotę-
pieniadziałańoficera,którywydałrozkazdoataku.Nieczekającnaodpowiedź
okrętypostawionowstangotowościbojowej,press-gangizaśprzeczesywały
uliceiwkrótkimokresieczasupotężnaflotastaławgotowościwSpithead,aby
pomścićtępotwarz.Hiszpania,polegającnaporozumieniuDomuBurboń-
skiegoorazwsparciuFrancji,miałastaćnaswymstanowiskutwardo;leczstary
królLudwikXVniechętnybyłwojnie,natomiastChoiseul,wrógostatniejko-
chankikróla,zostałzdymisjonowany.Wrazzjegoupadkiemzniknęłytakże
nadziejeHiszpanii.Odrazuugięłasięonapodpresjąangielskichżądań,jednak
niezrzekłasięprawdotegoterytorium.Wnioskipokazująjasno,żechoćnadal
Angliaposiadałasprawnąiskutecznąmarynarkędzierżąctymsamymkontrolę
nadHiszpanią,niebyłajednakskłonnawchodzićdowojnyjedyniepoto,by
zniszczyćflotęrywala.
Wartotakżeprzytoczyćjedenzzaistniałychincydentów,którypozornienie-
wielemawspólnegoznaszymtematem.PierwszyrozbiórPolskiprzeprowadzo-
nyzostałprzezPrusy,RosjęiAustrięw1772r.Ułatwiłgofakt,żewowymczasie
ChoiseulbyłbardziejzajętywłasnąpolitykąmorskąisojuszemzHiszpanią.
PrzyjaźńatakżewsparciePolskiiTurcji,tymsamymtrzymającewszachuDom
Austriacki,byłyelementempolitykiodziedziczonejjeszczewspadkupoHenry-
kuIVorazRichelieu.Zniszczenietegopaństwastanowiłowięcbezpośrednicios
wymierzonyprzeciwchwaleorazinteresomFrancji.Niemożemyprzewidzieć,
jakiekrokipodjąłbyChoiseul,gdybynadalobejmowałurząd;leczjeśliwynik
WojnySiedmioletniejwyglądałbyinaczej,Francjamogłabyinterweniować.
Dnia10maja1774r.zmarłLudwikXV
.Wydarzenietozbiegłosięwczasie
zfaląniepokojówktóremiałymiejscewpółnocnoamerykańskichkoloniach.
JegonastępcązostałmłodocianyLudwikXVI,którykontynuowałliniępoli-
tycznąpolegającąnapokojowejpolitycenakontynencie,sojuszuzHiszpanią
orazrozbudowiemarynarki.Byłatotymsamymkontynuacjakierunkuwyzna-
czonegojeszczeprzezChoiseula,skierowanaprzeciwpotędzemorskiejAnglii,
którąnadaltraktowanojakogłównezagrożenie.PolitykaLudwikaXVImiała
więcnaceluwzmocnieniepotęgimorskiejFrancji.Rozkazy,którewedług
francuskiegoautora,królwydałministromukazująduchajegorządówtrwają-
cychażdoczasówRewolucji,niezależnieczyswójpoczątekbrałyoneodsa-
megokrólaczyteżnie:
uObserwowaćwszystkiesygnałymówiąceozbliżającymsięniebezpieczeń-
stwie;obserwowaćzwykorzystaniemkrążownikówbrzeginaszychwysporaz
wejściedoZatokiMeksykańskiej;śledzić,codziejesięnabrzegachNowej
Fundlandiiorazśledzićtendencjewangielskimhandlu;obserwowaćstanar-
miiorazzbrojeńwAngliiatakżestankredytupublicznegoorazgabinet;zręcz-
niewtrącaćsięwsprawyangielskichkolonii;udzielaćbuntowniczymkoloni-
