Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
ROZDZIAŁI
będącwstanienarkotycznegotransu.Pewnąparalelęwidaćwpoezjinabaṭt,wktórej
autorniejednokrotniewprostprzyznaje,żenpostradałzmysły”,acelemstworzenia
jaknajlepszegoutworumusiwspiąćsięnagrzbietkoniabądźwielbłąda.Wpłynie
tobowiemnietylkonazmniejszeniejegodystansuwzględemBoga(czywokresie
przedmuzułmańskim-innychsiłwyższych),alerównieżumożliwimuwidokzlep-
szej,bobardziejrozległej,perspektywy.Podobnywątekobecnyjestwpochodzącym
zokoło1000r.traktacieRisālatal-gufrān(Traktatoprzebaczeniu)poetyifilozofa
Abfial-ʿAlāʾal-Maʿarrtego25.Niektórzysądzą,żedziełotostanowiłobezpośrednią
inspiracjędlaDantegoAlighieri,przytworzeniuBoskiejKomedii.Chociażzdrugiej
strony,jakzauważaniemieckikrytykliteracki,HugoFriedrich,dawnapoezjaeuro-
pejskanaprzykładWergilego(70-19r.p.n.e.),Dantego(1265-1321)czyRacine’a
(1639-1699)niepoświęcałatreścidladominantydźwiękowej,cojednakwpoezji
arabskiejstawianejestwcentrum26.Kierunektychbadańwartojednakzpewno-
ściąpogłębić.
Podobnieciekawymwydajesięzagadnienieporównaniaandaluzyjskiejpoezjitru-
badurskiejmuwaššah27zpoezjąnabaṭtpodwzględemstrukturymetrycznej28,wktórej
obiezdająsiębogatoczerpaćzeschematuramal29.Ponadto,jaktwierdziE.Miodoń-
ska-Brookes,A.KulawikiM.TatarawZarysiepoetyki:npoezjiantycznejzzasady
nieczytanopocichu;byłaonaprzeznaczonadogłośnegorecytowaniaztowarzy-
szeniemmuzyki,zazwyczajprzyakompaniamencieliry”30.Silnyzwiązekzmuzyką
jestprzecieżjednąznajbardziejcharakterystycznychcechpoezjiarabskiej,ajuż
szczególniepoezjinabaṭt,którapoczątkowobyłaprzekazywanatylkowsposóbustny.
Ztąróżnicą,żedorecytacjiniesłużyłalira,alenajczęściej-lutniaarabska.Cowię-
cej,strukturaantycznegowierszagreckiegoopartabyłanailoczasiecosprawiało,że
systemwierszabyłmetryczny31.Stanowitokolejnywątekwkontekściezwiązków
europejsko-arabskichwdziedzinieliryki.
W1989r.powstajewZatocepierwszeczasopismopoświęconepoezjinabaṭt
-Al-Ġadīr(Strumień)32.NauwagęzasługująpublikacjeMarcelaKurpershoeka33,
niderlandzkiegoarabistyidyplomaty,któryprzezwielelatzajmowałsiękolekcjono-
25
Dziełopowstałookoło1033r.Fabułaopisujewizytęszejkawraju,którejcelemjestprzekonaniesię,wjaki
sposóbtraktowanisąpośmiertniewybitnipoeciokresuprzedmuzułmańskiegoZob.EncyclopaediaBritannica,https://
www.britannica.com/biography/al-Maarri[dostęp:czerwiec2019].
26
H.Friedrich,Strukturanowoczesnejliryki,Warszawa1978,s.76.
27
Andaluzyjskapoezjamiłosna.
28
Zob.A.Abbas,Studianadprozodiąarabską,bandimuwaššaha,Warszawa1996.
29
Metrumramalnależydorodzinymetrpodstawowych.Zbudowanejestzpowtarzającejsięjednejstopysześć
razywobrębiedwóchwersów.Nazwajego(ramalznaczynpiasek”)nawiązujedoszybkiegotempawypowiadanych
słów,narzucanegoprzezukładmetryczny.
30
E.Miodońska,A.Kulawik,M.Tatara,Zaryspoetyki,Warszawa1974,s.309.
31
Ibidem.
32
Zob.I.al-Hālidt,Tārīḫaš-š?iran-nabaṭī,Bayrfit2011.
33
BadanianadludowąpoezjąśrodkowejArabiirozpocząłw1989r.Wlatach2009-2013sprawowałfunkcję
ambasadoraHolandiiwWarszawie.
