Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Percepcja
Rysunek1.7
A—figuryEbbinghausaiB—diabelskiewidły
29
rowymrysunku,jednakcałośćjestniemożliwawtrójwymiarowejrzeczywistości.Wy-
jaśnieniemparadoksalnegocharakterurysunkutypudiabelskiewidły(rysunek1.7)może
byćinterpretacjadwuwymiarowegoobrazuwkategoriachtrójwymiarowych.Okootrzy-
mujesprzeczneinformacjeotrzecimwymiarzeprzestrzeni,wskutekczegomózgnie
możeprawidłowozbudowaćreprezentacjiprzestrzeni—wtegotypusytuacjidwiewersje
sąjednakowouprawnione.Wszystkozależyodtego,naktórymwskaźnikugłębiodbiorca
skoncentrujeswojąuwagę.
Kolejnaprawidłowośćwiążesięzpowstawaniemwumyślefiguriluzorycznych.
Wówczasjednostkaspostrzegakontury,mimożekształtyteniewystępująwbodźcu
fizycznym(Deregowski,1990).Jednozwyjaśnieńspostrzeganiafiguriluzorycznych
opierasięnadobudowywaniuprzezumysłlogiczniekoniecznychczęściobiektu(wtym
ujęciuważnąrolęodgrywawcześniejszedoświadczenie).Ponieważtrudnowyobrazić
sobieistnieniecieniabezobiektu,zgodniezwcześniejszymdoświadczeniem,widząccień
liter,jednostkaspostrzegaukładliterjakonapiseureka(rysunek1.8).
Rysunek1.8
Figurailuzoryczna
Drugagrupawyjaśnieńpowstawaniafiguriluzorycznychnawiązujedodziałaniazasad
organizacjipercepcji,np.figura-tło(zob.rysunek1.14)izasadypregnancji(zob.rysu-
nek1.11).Zależnieodnastawieniajedenelementobrazumożebyćnajbardziejznaczący,
pozostałezaśstanowiątło.Kiedyodbiorcazwracauwagęnainnyfragmentcałości,wów-
czaspoprzednielementstajesiętłem.Pregnancjatoogólnazasada,zgodniezktórąwpro-
cesiepercepcjiwyodrębniająsięorganizacjenajprostsze,wymagającenajmniejwysiłku
poznawczego,czylisymetryczne,regularne,proste,dobrzeznane.
