Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wrażliwetypyosobowości
1.1.Wrażliwetypyosobowości
17
1.1.1.Przywiązaniepozabezpieczne–odtypówdowymiarów
Tworzeniewięzizopiekunemjestuniwersalnymprocesemrozwojowym(Mes-
maniin.,2016),którywarunkujeprzetrwaniedzieckawsytuacjizagrożenia
przezodniesieniesiędowsparciaopiekuna(Lubiewska,2019).Teoriaprzywią-
zaniazaproponowanaprzezJohnaBowlby’ego(1972,1983)wskazuje,iżsystem
przywiązaniawspółwystępujeztrzemainnymi,bazowymisystemamibehawio-
ralnymiuczłowieka:systememeksploracji,systememlęku/ostrożnościisyste-
memtowarzyskości(MarviniBritner,2008).Systemeksploracji,odpowiadający
zapoznawanieotoczenia,isystemtowarzyskości,mającynaceluzaspokojenie
potrzebyafiliacjiprzezposzukiwaniekontaktówzludźmi(Cassidy,2016),są
rywalizacyjnewzględemsystemówprzywiązaniailęku/ostrożności,które
aktywizowanesąprzezzagrożeniesygnalizowanezewnętrznielubwewnętrz-
nie(takżeantycypacjęzagrożenia),aktórychcelemjestosiągnięcieukojenia
iochronę,międzyinnymidziękikontaktowizobiektemprzywiązania(Cassidy,
2016).Poszukiwaniekontaktuzopiekunemjestpierwotnąstrategiądziałania
systemuprzywiązaniawwiekuwczesnodziecięcym(MikulinceriShaver,2007).
Doświadczeniazwiązanezresponsywnościąrodzicawchwilach,gdydziecko
poszukiwałokontaktuznimwceluukojeniamodyfikujądziałaniesystemuprzy-
wiązania.Jeśliopiekunbyłczułynapotrzebydziecka,dostarczałmuukojenia
iwspierałregulacjęjegoreakcjinazagrożenie,systemprzywiązaniaudziecka
pozostajeadekwatniereagujący,asposóbprzywiązaniaokreślasięjakobez-
pieczny/ufny(Lubiewska,2019).Wwypadkunieregularnego,niestabilnegolub
nawetwrogiegosposobureagowaniaopiekunanasygnalizowanieprzezdziecko
potrzebyuzyskaniaukojeniaodrodzicadochodzidoprzekalibrowaniaprogu
aktywizacjisystemuprzywiązania(Mikulincer,GillathiShaver,2002).Jeśli
poszukiwanieukojeniauopiekunajestnieefektywne,następujedezaktywacja
systemuprzywiązania,unikanieobiektuprzywiązaniaikoncentracjanasamo-
ukojeniu.Jeżeliposzukiwaniewsparcianapotykanagotowośćuopiekunajedy-
niewybiórczo,udzieckarozwijasięhiperaktywacjasystemuprzywiązaniaobja-
wiającasiękurczowymprzywieraniemdoopiekuna,wyolbrzymianiempotrzeby
wsparcia(Mikulincer,GillathiShaver,2002).
Wzorcereagowaniawobecobiektuprzywiązaniapowalająnawyodrębnienie
czterechtypówprzywiązania.Jedenznichtoprzywiązanieufne/bezpieczne,
wktórymobiektprzywiązaniajeststabilnieiprzewidywalniewspierający.
Trzypozostałemającharakterprzywiązanianieufnego,wformieprzywiązania
lękowo-unikowego(zdominantądezaktywacjisystemuprzywiązania),lękowo-
-ambiwalentnego(zdominantąhiperaktywacjisystemuprzywiązania)izdez-
organizowanego(zchaotycznymsposobemorganizacjiaktywnościsystemu
