Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
znichzbudowałImmanuelWallerstein,którystwierdziłexpressis
verbis,żenajwięcejskorzystałwswejpracyzdorobkudwóchuczo-
nych:Francuza–FernandaBraudela–iPolaka–MarianaMałowista.
WswychkoncepcjachMałowiststosowałtermin,,strefygospo-
darczej’’,którymożnarozumiećjakookreśleniemakroregionucha-
rakteryzującegosiędwomapodstawowymicechami:podobnąfor-
mągospodarkiijednolitymcharakteremjejzwiązkówzinnymi
strefami.Wedługznanejkoncepcjiistnienia,,światówgospodarki’’
wczasachpoprzedzającychpowstaniejednolitegorynkuświato-
wego,takiestrefystanowiływzasadzieobszarysamowystarczalne,
zamknięte,niepotrzebująceproduktówpochodzącychzzewnątrz
inieprowadzącewymiany–przynajmniejwskaliszerszej,wpły-
wającejnastosunkiwewnątrzstrefy–zobszaramizewnętrznymi.
Zapewnemodeltenmaznaczeniedlastosunkówwbardzoodleg-
łychwiekach.DlastosunkówpanującychwśredniowieczuMało-
wistdokonywałkilkudośćistotnychichuzupełnień.
Pierwszedotyczyłozakresuautarkiigospodarczejowych,,świa-
tów’’.Wydajesięnieulegaćwątpliwości,żeuproguczasówśred-
niowiecznych,poupadkucesarstwarzymskiego,wEuropiedomi-
nowałagospodarkanaturalna,wniewielkimstopniuuzupełniana
importamizewnętrznymi.Tezewnętrznekontaktystanowiłyjed-
nakbardzoistotnybodziecdorozwojunietylkostosunkówgos-
podarczych,lecztakżespołecznych.Zjednejstronystymulowały
produkcjęprzeznaczonąnaeksport(m.in.wydobycierudmetali,
uzyskiwaniefuter,żywności),zdrugiejzaś,niezależnieodjejwiel-
kości,inicjowałylubprzyśpieszałyrozwójstosunkówspołecznych
iustrojowych.
DrugieuzupełnieniedotyczyłoobrazupolitycznegoEuropyna
początkuśredniowiecza.Trudnomówićo,,światachzamkniętych’’
wwarunkachnieustannychmasowychmigracjiprzechodzących
przezziemieniemalcałegokontynentu.Stałekontaktymiędzy
społeczeństwaminaróżnychstopniachrozwojuwymuszałyprzy-
jmowanielubadaptowaniedowłasnychmożliwościzarównowzo-
rówdziałania,jakiproduktówspozawłasnejsferygospodarczej.
TrzecieuzupełnienieMałowistaodnosiłosiędozmianzacho-
dzącychwEuropiewciągutysiącalat,odVIIIw.(odkiedymożna
mówićowmiaręjednolitej,,cywilizacjieuropejskiej’’)ażdopier-
VIII