Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
1.Dobrostanjakokategoriaanalityczna
AgataCudowska
Dobrostan,jakojednaztytułowychkategoriirozdziałuwymagakilku
słówwyjaśnienia,choćniejestmożliweprzedstawieniejejtutajwsposób
wyczerpującyzewzględunaograniczoneramytekstu.Dobrostanjestpoję-
ciemzłożonym,rozumianymjakopozytywnapostawawzględemżycia,jej
jądremjestwolażycia,warstwąpośredniąprzeżyciaemocjonalneluboce-
nypoznawczewyrażająceogólnezadowoleniezżycia,natomiastwarstwę
powierzchniowątworzącząstkowesatysfakcjezróżnychsferżycia,np.zro-
dziny,dochodów,zdrowia,pracy,warunkówżycia,własnychdokonań,itp.
Warstwygłębszebardziejodpornenazmianyśrodowiska,zależąbowiem
odcechpodmiotu,zaśzadowoleniezposzczególnychsferżyciawdużym
stopniuwarunkowanejestwpływamizewnętrznymi2.
Dobrostanbywautożsamianyzpojęciemjakościżycia,którąujmujesię
wsposóbnegatywny,jakobrakobciążeńiutrudnień,atakżepozytywnie,
jakozaspokojeniepotrzebiogólnezadowoleniezżycia,akcentującedoświad-
czaniecodzienności3.Jakośćżyciamożebyćujmowanawsposóbobiektywny
isubiektywny.Wznaczeniuobiektywnymobejmujecałokształtwarunków
życiaidziałaniaczłowieka:środowiskofzyczne,materialne,społeczno-kul-
turowe,np.jakośćpowietrza,wody,zasobównaturalnych,jakośćmieszka-
nia,pracy,szkolnictwa,usług,urzędów,polityki,mediów.Warunkitewią-
żąsiętakżezsubiektywnympostrzeganiejakościżycia,gdyżstanowiąjego
wyznacznikwrazzbiologicznymiipsychologicznymiwłaściwościamiczło-
wieka,takimijaknp.somatycznystanzdrowia,czysprawnośćfunkcjonalna.
Subiektywnajakośćżyciajestkategoriąpoznawczo-emocjonalnąiogólnym
nastawieniemdożyciajakocałości.Jestwynikiemocenyiwartościowania
różnychsferżyciaimożepodlegaćzmianom.Utożsamiasięzpoczuciem
satysfakcjizróżnychaspektówfunkcjonowaniaizżyciajakocałościorazzpo-
czuciemdobrostanu.Jednaksubiektywneiobiektywnerozumieniejakości
życianieodsiebiezależnewprostysposób.ludzie,którzyfunkcjonując
wtrudnychwarunkach,pozytywnieoceniająswojeżycie,mimoobiektyw-
nieniekorzystnejsytuacjizdrowotnejczyniepełnosprawności.Mamywięc
doczynieniazparadoksemzadowolenia,kiedyniekorzystnewarunkiżycia
korelujązpozytywnąsubiektywnąocenąjakościżycia.Zachodziteżsytuacja
2M.E.P.Seligman,Prawdziweszczęście.Psychologiapozytywnaaurzeczywistnienienaszych
możliwościtrwałegospełnienia,przeł.A.Jankowski,WydawnictwoflMediaRodzina”,Poznań
2005;M.E.P.Seligman,E.F.Walker,D.L.Rosenhan,Psychopatologia,przeł.A.Wojciechowski,
J.Gilewicz,ZyskiS-kaWydawnictwo,Poznań2015.
3K.Wrześniewski,Wybranezagadnieniateoretyczneimetodologicznepojęciajakościżycia,(w:)
Psychologiazdrowia.Teoria,metodologiaiempiria,red.T.Pasikowski,H.Sęk,BoguckiWydawnic-
twoNaukowe,Poznań2006,s.61-72.
AdamMickiewiczUniversityPress©2021