Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I
Twórczość–
analizapojęciaiprzeglądkoncepcji
Jeśliznajdzieszdiament,któryjestniczyj,
należyondociebie.Jeśliodkryjeszwyspę,
któranienależydonikogo,jesttwoja.
Jeślizrobiszwynalazekiopatentujeszgo,jesttwój.
AntoinedeSaint-Exupéry
10Pojęcie,wymiaryikryteriatwórczości
Opracowaniadefinicyjnetwórczości,podejmowaneprzezprzedstawicielizróżni-
cowanychdyscyplinnaukowych,tj.antropologii,filozofii,pedagogiki,psychologii
czykognitywistyki,pokazują,jakwieloznaczneiwielowymiarowejesttozagad-
nienie.Prowadzitojednocześniedopewnychtrudnościwujęciuteoretycznym.
Twórczośćtoterminużywanytakżewmowiepowszechnej,zatemprzezniektórych
autorówniejestuważanyzastrictenaukowy.Chaoswprowadzarównieżnaprze-
mienneużywaniepojęciatwórczościzpojęciemkreatywności.Wzwiązkuztym
podejmowanietematutwórczościwzakresiepedagogicznym(inietylko)stanowi
wyzwaniedlabadaczyijednocześniewprowadzakoniecznośćprzedstawienia
ustaleńdefinicyjnych.
Pochodzeniapojęciamożnaszukaćwjęzykułacińskim-creare(tworzyć),
creatio(tworzenie),creator(twórca)(Kabat-Szymaś2001,10);używanebyłoono
wkontekściedziałańistotboskich.Wokresieodrodzeniazauważono,żezdolny
dotworzeniamożebyćtakżeczłowiek,jednakzasięgtwórczościodnoszonotylko
dosztukijakotworzenianowegodzieła,nadawaniakształtuiwprowadzaniaładu
(Kabat-Szymaś2001,10).Wpóźniejszychanalizachhistorycznychtwórczośćoma-
wianabyławkontekściesztukiipoezji.Pierwszeadnotacjedotyczącesamegopojęcia
twórczości-creativity-wsłownictwiepotocznymjęzykaangielskiegoodnotowa-
nopodkoniecwiekuXIX(Szmidt2013,76).Nieznaczniepóźniejtwórczośćjako
pojęcieprzedstawionewsłownikachiencyklopediachjęzykapolskiegookreślono
jakontworzenieczegoś,zwłaszczadziełsztuki;ogółdziełstworzonychprzezkogoś
(zwykleprzezartystę,naukowca)”(Słownikjęzykapolskiego1998,518).Wopinii
innychautorów,m.in.JanaZborowskiego,twórczośćmożnakojarzyćzpojęciem
13
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
