Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1.Historiadomu–wybranezagadnienia
nymizpaleniskiem,którechroniłoprzedzimnemidawałopoczuciewspólnoty.
Naturalneformacje,wktórychżyłczłowiek,ukształtowałyjegopercepcję
przestrzeniipoczuciepiękna,amiękkie,organiczneformypierwszychdomów
byływywiedzionezformzaobserwowanychwprzyrodzieidostosowanedo
warunkówśrodowiska
1.Witruwiusz[1999],piszącswedziełowostatnim
ćwierćwieczup.n.e.,wspominazarównoodomachzglinyigałęziorazozie-
miankach,jakiodomachdrewnianych,okonstrukcjizróżnicowanejwzależ-
nościodregionu
2.Jakikolwiekbyłpierwszydom,jegopowstaniezapoczątko-
wałorozwójczłowiekajakoistotyspołecznej
3.Pierwszemiastabyłyskupiska-
midomów,gdzieformowałysięstrukturyżyciaspołecznego,definiowałysię
indywidualneterytoriaorazrozwijałysięwspółzależnościmiędzyprzestrze-
niamiprywatnąapubliczną
4.Miastoprzekształciłopierwotneschronienie
wmiejsce,wktórymkształtowałysięczynnikispołeczne(życiewewspólno-
cie)ikulturowe(rozwójsztuki),aczynnikinaturalne(światłoiwiatr)były
wykorzystywane,abysłużyćludziom.
Ilustr.1.1.Pompeje,villaurbana,stanz79r.n.e.
Różnorodnośćrzutówdomówwpisanychwregular-
nąsiatkęulicświadczyoichindywidualnymzróżni-
cowaniu.Domyprzedstawionenafreskuwpompe-
jańskiejwilliMarcusaLucretiusaFrontusarównież
majązróżnicowaneformy[źródło:Hoffmann,1967]
Punktemwyjściadoanalizwybranychzagadnieńhistoriidomuijegozwiąz-
kówzindywidualnościąmieszkańcówjestwielkidomśredniowieczny.Byłon
1Tobolczyk,podejmująctematontogenezyarchitektury,przedstawiłaformęikonstrukcję
pierwszychdomów,począwszyodowalnychziemianekwpółnocnejMezopotamiiiEgipcie,przez
sumeryjskieszałasytrzcinoweidomykopułowepoprostokątneitrapezowechatyodrewnianej
konstrukcji.Por.teżTobolczyk,2000,s.49-50,63-64,70-84.
2Witruwiuszakcentujerolęogniska(dałoimpulsdogromadzeniasięludziipowstaniamowy)
orazchaty,któradałaimschronienie,ajejbudowapozwoliładoskonalićirozwijaćumiejętności
[Witruwiusz,1999,s.47-50].
3WedługantropologaC.Lévi-Straussadom(housesocieties)jestformąspołecznegozorgani-
zowania.DotejteoriiodnosząsięirozwijająjąCarstenorazHugh-Jones[1995].
4Początkiemtegoprocesubyłozjawiskoaglutynacji–łączeniapojedynczychpomieszczeń
wwiększącałość.Rozrastaniesiędomówutrudniałoichdostępność,zaopatrzeniewwodę,do-
świetlenieiprzewietrzanieorazwywołałoproblemykonstrukcyjne.Ichrozwiązaniewymagało
koordynacjidziałań(planowania)iwspółpracymiędzymieszkańcami,cozjednejstronyprzyczyni-
łosiędorozwojużyciaspołecznego,azdrugiejwpłynęłonaformędomu.Wyprowadzoneznatury
pierwotneowalneformyzostałyzastąpioneprzezbryłyoprostokątnejgeometrii[por.Tobolczyk,
2000,s.85-87,99-102].
