Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
17
wego:wybranezagadnienia”orazw2012rokuwopracowaniupt.nZrównoważoneśrodowisko
mieszkaniowe:społeczne,oszczędne,piękne”[Schneider-Skalska2004i2012].
Badaniaprzestrzenirekreacyjnychrealizowanychdladzieci,zeszczególnąanaliząpotrzeb
dzieciniepełnosprawnychopublikowaław2011rokuAnnaPawlikowska-Piechotkawopracowa-
niupt.nPrzestrzeńrekreacjidzieckawmieście”orazw2012rokuwopracowaniupt.nEuropej-
skietradycjerekreacjiwmieście”[Pawlikowska-Piechotka2011i2012].
Zpublikacjizagranicznychpodejmującychm.in.tematprojektowaniadladzieci,wtym
obiektówprzedszkolnych,należywymienićnPodręcznikprojektowaniaarchitektoniczno-bu-
dowlanego”(tyt.oryginalnynBauentwurfslehre”)wopracowaniuErnstaNeuferta,publiko-
wanyod1936r.,aktualizowanyirozszerzanyprzezautoradojegośmierci,anastępnieprzez
jegosynaPeteraNeuferta.Ostatnie,czwartewydaniepolskiezostałoprzetłumaczonez39wy-
danianiemieckiegoijakkażdewcześniejszeróżnisięmerytorycznieodpoprzednich[Neufert
2011].Innąpublikacjązawierającąwytycznedotyczącem.in.obiektówprzedszkolnychjest
opracowanieJohnaHancockaCallenderaiJosephaDeChiaryz1980rokupt.nTime-Saver
StandardsforBuildingTypes”[CallenderiDeChiara1980].Bardziejogólnymipozycjami,
alemającymiistotnywpływnaanalizęproblemuglobalnie,sąopracowaniaChristopheraAle-
xandra:z1963rokupt.nCommunityandPrivacy.TowardaNewArchitectureofHumanism”
[Alexander1963]orazz1977rokupt.nAPatternLanguage”(tyt.polski:Językwzorców),
wktórejautoropisujepowtarzającesięwprzestrzeniproblemyorazogólnezasady/wskazówki
ichrozwiązania[Alexander1977].
Wwielukrajach,wtymrównieżwPolsce,odlatdziecisąuczestnikamistudialnegoprocesu
projektowegoorazbadawczego,wróżnymstopniuzaangażowania,nadaljednakwedługautorki
zamałym.WedługMarkaFrancisaorazRayaLorenzamożnawyodrębnićsiedemstref/domen
uczestnictwa:1)romantyczną-dzieciwroliprojektantówbezudziałudorosłych,2)poparcia
-projektowaniezmyśląodzieciach,alebezichuczestnictwa,3)potrzeb-interdyscyplinarne
pogłębionebadaniawkierunkuprzestrzeniprzyjaznychdzieciom,bezichuczestnictwa,4)po-
znawania-nauczaniedzieciarchitektury,alebezwłączaniawprojektowanie,5)praw-koncen-
tracjanaprawachdziecka,6)instytucjonalna-udziałdzieciwprocesieprojektowymnarówni
zdorosłymuczestnikiem,wustalonychramach,7)proaktywna-dziecisączynnymiuczestnika-
mi,alepodkierunkiemarchitektówiurbanistów4[FrancisiLorenzo2002].
Odrębnymodwcześniejopisywanych,aczkolwiekpowiązanymznimiproblemembadaw-
czymjestutrwalenieiochronawiedzydotyczącejprzeobrażeńarchitekturyprzedszkolnejstano-
wiącejmaterialneświadectwominionychlat.Niespełniającwspółczesnychstandardówfunkcjo-
nalnychoraztechnicznych,dawnebudynkisąburzonelubprzekształcane.Obiektyopierwotnych
założeniachprojektowychznikająbezpowrotnie,byćmożejesttoostatnimomentnaicharchi-
wizację-metodycznebadaniaidokumentację.Wprzestrzenibadawczejbrakujeopracowańca-
łościowychdotyczącychhistoriiarchitekturyprzedszkolnej-informacjiobudynkachbędących
świadectwempotrzeb,czyaspiracjiminionychspołeczeństwiuwarunkowań,wjakichobiekty
tepowstawałyifunkcjonowały.Wniniejszejmonografiipodobnie-problemtenzostałjedynie
zasygnalizowany.
4
1.Domenaromantyczna-najpopularniejszawdrugiejpołowielat60.oraznapoczątkulat70.Propagatorzy:
MayerSpivak,NanineClay,SimonNicholson,RayLorenzo,EliseBoulding.Organizacje:World’sFutureSociety,
WWF,ChildhoodCityNetwork.2.Domenapoparcia-rozwijałasięrównolegledodomenyromantycznej.Propaga-
torzy:PaulHogan,KarlLinn,RandyHester.3.Domanapotrzeb-datowananakonieclat70.ilata80.Propagatorzy:
KevinLynch,RogerHart,ClareCooperMarcus,FlorenceLadd,RobinMoore,LouiseChawla.4.Domenapozna-
wania-rozwinęłasięwlatach90.Propagatorzy:DoreenNelson,ElaineAdams,SharonStine,WendyTitman,Susan
Goltsman.5.Domenapraw-KonwencjaoPrawachDzieci1989ONZ.Propagatorzy:Bartlett,RobinMoore.Or-
ganizacje:UNICEF,IPA,ChildwatchInternational,SavetheChildren.6.Domenainstytucjonalna-funkcjonująca
współcześnie.Organizacje:UNICEF,ChildwatchInternational,inneorganizacjeobronyprawdziecka.7.Domena
proaktywna-funkcjonującawspółcześnie.Propagatorzy:RandyHester,MarkFrancis,RayLorenzo,JeffBishop
[FrancisiLorenzo2002,Starzyk2014].
