Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Częśćpierwsza.Podstawowepojęciapedagogikipracyważnymikategoriami...
alerównieżwpowstającychwielkichzakładachprodukcyjnych.Odkrycianauko-
wejakowyniktwórczościczłowieka,przyczyniałysiędorozwojunowychnauk.Ta
nieominęłaekonomii,ajejtwórcaAdamSmith(1723-1790)sformułowałtezę
ważnądlapracy,uznając„zajedyneźródłomaterialnegobogactwa,czyliwarto-
ściużytkowych”.Rozwójnaukowy,nowetechnologiezdominowałyczłowiekana
kolejnelataiwywarływpływnaewolucjępoglądównapracę.Zwrotdokonałsię
wrazzpowstaniemnurtuhumanrelation,dlaktóregoważnestałysięnowewarto-
ści,takiejakzadowolenie,satysfakcja,szczęście,któreczęstookazująsięważniej-
szeodsferymaterialnej,nietylkodlaczłowieka,aletakżedlapracy.Jesttowspół-
czesnynurtmyśleniaoczłowiekuipracy(JanPawełII,1981,1996;Solak,2003;
Furmanek,2006;Nowacki,2007),któryprezentująrównieżponiższerozważania.
1.2.Pracajakokategoriapoznawcza(naukowa)
Aspektówpoznawczychpracydostarczająrozważaniafilozofów,psycholo-
gów,pedagogów,jakisocjologów,ekonomistóworazspecjalistówinnychjesz-
czenaukopracy,np.ergonomów,fizjologówitp.Każdazdyscyplinnaukowych
zainteresowanapojęciempracyinaczejdefiniuje,choćpoglądM.Michalika
(1977)ilustrujejejinterdyscyplinarnycharakter,wyrażony:
-
swoistąformąstosunkuczłowiekadoprzyrody,
-
formąwięzimiędzyjednostkamiludzkimi,
-
formąstosunkówspołecznych.
Ludzkośćzawdzięczaróżneopisypracyprezentowaneprzezjejmyślicielizróż-
nychokresów.Pozytywneaspektypracydostrzeżonezostałyjużwstarożytności,
auczynilitom.in.Hejzod(VIII-VIIw.p.n.e.)orazSokrates(469-399p.n.e.).
Uważalioni,żeniepracahańbi,alerolępełnipróżniactwo.Podobnypogląd
głosiłAntystenes(441-368p.n.e.),któryuważał,żepracajestdobremczłowieka
(Tanalski,2002,s.21).Wowymnurciepracępostrzegalirównieżencyklopedy-
ści,którzy-podobniejakniektórzystarożytnifilozofowie-równieżwywodzili
sięzniższychsferludności.Aspektymoralneiestetyczneuznalionizarównie
ważne,jakpoznawcze,tymsamymposzerzyliprzedmiotzainteresowaniaróż-
nychdoktrynm.in.chrześcijańskiej-TomaszzAkwinu(XIIIw);S.Wyszyński
(1901-1981);JanPawełII(1920-2005)iJ.Tischner(1931-2000);personalistycz-
nejJ.Maritain(1882-1972);E.Mounier(1905-1950);religijnegoegzystencjo-
nalizmu-G.Marcel(1889-1973);marksizmu-K.Marks(1918-1883);F.Engels
(1820-1895),atakżepragmatyzmu-W.James(1842-1910);J.Dewey(1859-
-1951).Dopełnienierozważańopracyilustrująnurtyfilozofii:1)aktywistycznej
XIXwieku,wktórympolscypozytywiściuczynilipracęjednązformaktywności
człowieka.Nimmożebyćczyn[A.Cieszkowski(1814-1894);C.K.Norwid