Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
TEORETYCZNEPODSTAWYPROCESÓW
KONCENTRACJIIMETROPOLIZACJI
1.1.Teorieośrodkówcentralnych
Wliteraturzeodnaleźćmożnawieleteoriiprzydatnychwanaliziefunkcjono-
waniagospodarekmiejskichimetropolitalnych.Wtymrozdzialezaprezentowane
zostanątespośródnich,któreautoruznałzaszczególnieużytecznewkontekście
treściprezentowanychwkolejnychrozdziałach.Częśćprezentowanychteorii
jestprzedmiotemwspółczesnychdyskusjinaukowych,innemożnajużuznaćza
teorieklasyczne.Wynikianalizyprzeprowadzonejwtymrozdzialemająstaćsię
punktemodniesieniadlapóźniejszychrozważań,atakżebadańempirycznych,
którychefektyzaprezentowanowostatnimrozdziale.
Pierwszymzagadnieniem,którewartoporuszyć,jestmorfologiamiast
imiejsce,jakiezajmująonewprzestrzeni.Ponieważmiejskieformyprzestrzenne
efektemdziałalnościludzkiej,ichkształtowaniesięwdużejmierzemożebyć
wyjaśnionezapomocąanalizyekonomicznej.Wczesnebadaniawtymzakresie
prowadzilibadaczeniemieccy,kojarzenizteoriamiośrodkówcentralnych.
Wramachteoriiośrodkówcentralnychmożnawyróżnićconajmniejdwa
podejścia,któreośrodkomtymprzypisująodmiennefunkcje.Dlategoteżspoty-
kaneczasamiokreślenie„teoriaośrodkacentralnego”nieodnosisiędojednej
teorii,aledokilkupodejść,któreośrodkowicentralnemuprzypisująważnąrolę.
PierwszymztychpodejśćjestmodelstworzonywpierwszejpołowieXIXw.
przezJ.H.vonThünena.Wwydanejw1826r.pracyDerIsolierteStaatinBezie-
hungaufLandwirtschaftundNationalökonomieautortenprzedstawiłbyćmoże
pierwszymodelprzestrzennejorganizacjidziałalnościgospodarczejwhistorii
nauki(Keilbach2000,s.31).Modeltenzostałwięcstworzonywepoceprzedin-
dustrialnej,niemniejmechanizmywnimopisanemogąpomócwzrozumieniu
procesówkształtowaniasięmiastwspółczesnych.Wyjaśniaonwszczególności
rozkładcennieruchomościikosztówichnajmu,intensywnościzabudowyoraz