Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
17
społecznej.Jużtaprzesłankawznacznymstopniuwyjaśniazjawiskoprzewlekłości
czynawetchronicznościwspółczesnychkonfliktówzbrojnych.Analizaliczbywo-
jen,którewybuchająjakozupełnienowezjawiskawśrodowiskumiędzynarodowym,
przekonuje,iżstanowiąonedosyćszeroki-leczjednakmargines.Dominującym
podwzględemilościowymmodelemkonfliktujestwojnaciągnącasięlatami,przy
różnejintensywności.Wobserwowanychkonfliktachuderzająokresowezmiany
konfiguracjiukładuwalczącychstron.Częśćuczestnikówznikazteatrudziałań,
wichmiejscepojawiająsięnowi,stronyutrzymująceswojąobecnośćwkonflikcie
niejednokrotnieprzechodzągłębokiemetamorfozyorganizacyjne,ideologiczne,
społeczneitd.Zjednejstronymożnapostawićtezę,iżto,cojestuznawaneza„jedną
wojnę”,wistociestanowipewienkonglomeratautonomicznychzjawisk,analizowa-
nychwukładachdiadowych(sparowanych).Autorzyprzychylająsięjednakdoopi-
nii,iżzewzględunadostrzegalnąciągłośćiewidentnepowiązaniamiędzy-mimo
wszystko-etapamilubfazamitegosamegokonfliktu,możnapodjąćpróbęujęcia
ichwmodeluprzechodzeniaodwojentranspozycyjnych(rozumianychjakostarcia,
którychcelemjestzmianawładztwanadobszaremlubzmiana/przejęciecałegosys-
temuwładzy),przezwojnyskryminalizowane(gangwars),doetapu„wojnywszyst-
kichzewszystkimi”.
Długotrwałośćilabilnaintensywnośćwspółczesnychkonfliktówzbrojnychuza-
sadniapodaniewwątpliwośćaktualnościklasycznegotwierdzenia,iżnieistnieje
nicpozawojnąipokojem.Toprzekonanie,właściwepodejściomprawnym,wyda-
jesiętracićnazasadnościwrzeczywistości,wktórejtraktatypokojowezregułysą
zastępowanezawieszeniamibroniczypoprostustanem,wktórymwalkiulegają
czasowemuwygaszeniu,naprzykład,zewzględunazmęczeniewojującychstron.
ByćmożewłaściwebyłobyuznanieMünklerowskich„nowychwojen”zazjawisko
konstytuującetrzecistanstosunkówmiędzynarodowych,możliwydousytuowania
gdzieśmiędzywojnąapokojemibędącyzjawiskiemcharakteryzującymsięstale
obecnyminieusuwalnymnapięciemmiędzystronamisporu,czasowowchodzącym
wfazęerupcji.Jeżeliprzyjmiemy,żewspółczesnekonfliktyzbrojneniemieszczą
się(awieleotymświadczy)wklasycznymaparaciepojęciowymstosunkówmię-
dzynarodowych(operującymwramachwyłącznościdychotomiipokój-wojna),to
podznakiemzapytaniastanątakieichfilaryjakiusinbello.Skorobowiemwojna
niejestwojną,czymożnamówićoprawiewojennym?Jakdefiniowaćwtakiejrze-
czywistości„przywracanie”i„budowanie”pokoju?Czywobecniekontrolowanego
rozrostuliczbypozapaństwowychuczestnikówkonfliktówzbrojnychsuwerenność
państwoznaczadziśtosamocowczasach,gdykształtowałysiępodstawowezasady
funkcjonowaniasystemumiędzynarodowego?Wydajesię,żeobserwowanierozwoju
debatynaddoktryną„interwencjihumanitarnej”możebyćpewnymprzyczynkiem
dopróbyodpowiedzinaprzynajmniejczęśćztychpytań.
Dosyćczęstostosowanymzabiegiemjestkategoryzowaniekonfliktówzbrojnych
zewzględunaprzyczynęjakoetnicznych,narodowościowych,religijnych.Jakkol-
wiekintencjąAutorówniejestpodważaniezasadnościtakichdziałań,niechbędzie
wolnoimpodzielićsięwątpliwością,iżwskazywanienajednądominantęprzy-
czynowąwodniesieniudowiększościbadanychkonfliktówjestprzedsięwzięciem
