Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Symbolikaprzedstawianiapostacikrólajakoczynnikmitotwórczy...
11
dobojuprzezswychnkłamliwychwładców”
.Towłaśniepodczasobrony
tejtwierdzyw1562rokuprzezwojskaMulajaAbdallahapowstałrozpo-
wszechnianypóźniejwcałejEuropiepoematDebelloMazagonico.Autor
tego,wyraźniewzłymświetleukazującegowładcówzdynastiiSaadytów
poematu,AntonioLopes,inspirowałsięwprzedstawianiuprzeciwników
sztukąAjschylosaPersowie.Władcymuzułmańscysązatemwtymutworze
podstępniiprzebieglioraz-zracjiodmiennegowyznania-wiarołomni.
Lopesnieodmawiaimjednaksukcesówwwalkach,przedstawiajejednak
jakoskutekichdespotyzmuiżądzykrwi1.Oczywiścietakiezabiegiauto-
rapoematumająpodkreślićdoniosłośćwalkiizasług,jakieoddałazało-
gatwierdzydlaobronychrześcijaństwanaafrykańskiejziemi.Wźródłach
europejskichmonarchowiemarokańscywmomencieodejściaPortugalczy-
kówztwierdzyw1769rokusąukazanijakopostacirównieszkaradne.Wte-
dytorównieżnpodstępny”sułtanMuhammadIIIzdynastiiAlawitówzo-
stajeukaranyprzezwycofującychsięchrześcijan.Naskutekdomniemanego
wiarołomstwasułtanaPortugalczycy,gwałcącwcześniejszeustalenia,wysa-
dzająjedenzbastionówtwierdzydokładniewmomencie,kiedywchodzą
doniejoddziałymuzułmańskie,zabijająctymsamymkilkusetżołnierzy.
Obraztenjestsilniemitologizowanyprzezstronęportugalską.Popierwsze
wwiększościrelacjitomuzułmanieprowokująPortugalczykówdozłamania
wcześniejszychustaleńrozejmowych(zakładającychwycofaniesięPortu-
galczykówztwierdzyiprzekazaniejejmuzułmanombezwalki).Podrugie
podkreślasię,żezniszczonoBastionKomendant,conietylkospowodowało
śmierćwielużołnierzyMuhammadaIII,lecztakżeodcięłojedynetrwałe
połączenietwierdzyzestałymlądem,czyniącjąnadłuższyczasbezużytecz-
nądlanowychposiadaczy2.Właśniewskutekzniszczeńdokonanychprzez
Portugalczykówsułtanpoleciłzamurowaćwszystkiebramymiejskie,zaka-
załswympoddanymosiedlaniasięnatereniemiastainadałmuzłowieszczą
nazwęEl-Mahduma,czylinzniszczona”3.Należyjednakpodkreślićosobisty
wysiłekpóźniejszychwładcówMarokawłożonywodbudowępanowania
naddawnymMazaganem.Nietylkoprzezwalkęzwrogamiislamu,lecz
takżeprzezdziałaniazmierzającedoodzyskanianskażonej”przezchrześci-
janziemistaralisięonibudowaćswojąpozycjęwśródwłasnychpoddanych.
Idealnymprzykłademtakiegodziałaniawydajesięprzekształceniedawnej
portugalskiejtwierdzyMazaganwewspółczesnemiastoEl-Jadida.Jużsama
nazwajednostkiurbanizacyjnej,znaczącatyleconnowa”lubnodnowiona”
,
1
Zob.J.R.C.,Martyn,TeSiegeofMazagão:APerilousMomentintheDefenceof
ChristendomagainstIslam,PeterLang,NewYork1994.
2
L.Vidal,Mazagan.MiastoktóreprzepłynęłoAtlantyk.ZMarokadoAmazonii(1769-
1783),tłum.M.M.Berger,PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa2008,s.29-34.
3Ibidem,s.178.
