Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WkładprofesorMariiWojtakwrozwójgenologiimedialnej
33
żeniemamydoczynieniazczystymirealizacjamigatunkowymi,leczmusimy
dostrzegaćwkażdymprzypadkumnogośćgatunków”19.Takieniejednorodnega-
tunkowoformysprawiająbadaczomnajwięcejtrudności,wzwiązkuzczymjedną
zciekawszychkoncepcjistworzonychprzezWojtak,którąmożnazaadaptowaćdo
analizgenologicznych(nietylkoprasowych)wbadaniachnadmediami(nietyl-
kowperspektywielingwistycznej),jestkoncepcjagatunkuwformiekolekcjioraz
koncepcjakolekcjigatunków.Pojęciekolekcji,nacozwracauwagębadaczka,było
oddawnastosowanewanalizachtekstologicznych(m.in.JerzegoBartmińskiego),
zaśnagrunciegenologicznychanalizzostałoużyteprzezWojtakzarównowod-
niesieniudogatunkówprasowych,jakinieprasowych(modlitewnika,regulaminu
kawalerii,ścieżkidydaktycznej)20.
Gatunekwformiekolekcjitogatunekzłożony,składającysięzinnychga-
tunkówtrwalewspółwystępującychzesobą,tworzącychkomunikacyjnącałość
iposiadającychkompozycyjne(strukturalne)orazfunkcjonalne(komunikacyjne)
zwieńczenie.Wobrębiestruktury(kompozycji)możnawyróżnićwyraźnieutrwa-
lonesygnałypoczątkuikońca(ramadelimitacyjna).Poszczególnegatunkitwo-
rzącekolekcjędająsięwyraźniewyodrębnićwstrukturze,któramożemiećkom-
pozycję:sylwiczną(awięccharakteryzującąsięciągłościąprzedstawienia,jed-
nościąnadawcyispójnościąkomunikatu,finalnościąorazczytelnymipodziałami
genologicznymi,przyczymróżnorodnościątematyczną),blokową(przejawiają-
cąsięwgrupowaniunwypowiedzijednorodnychpodwzględemgenologicznym
wotwartelubzamkniętebloki”oraznparalelizmniektórychukładówbloków”),
opierającąsięnakontaminacji(schematkompozycyjnydwugatunków)21.
Zwieńczeniefunkcjonalne(komunikacyjne)poleganaistnieniuogólnejfunkcji,funkcjiprzy-
pisywanejcałemuzbiorowi(możnateżmówićwtymprzypadkuopojawieniusięglobalnejintencji
komunikacyjnej),orazfunkcjiposzczególnychsegmentów,któretworząukładsubsydiarny22.
Zkoleikolekcjagatunkówtoseriazróżnicowanychgatunkowowypowie-
dzi,stanowiącychzbiórotwarty(bezkompozycyjnegozwieńczenia),spełniająca
warunekjednościmiejsca,czasupublikacjiiizofunkcyjności23.
Zwykorzystaniemomawianejkoncepcjidokonujesięopisuianalizynietyl-
kogatunkówprasowych,coczynisamajejautorka.Wpracachmedioznawczych
19J.Mittell,GenreandTelevision.FromCopShowstoCartoonsinAmericanCulture,
Routledge,NewYork–London2004,s.XIII.
20M.Wojtak,Gatunekwformiekolekcjiakolekcjagatunków,[w:]nPoznańskieSpotkania
Językoznawcze”,t.15,red.Z.Krążyńska,Z.Zagórski,WydawnictwoPTPN,Poznań2006.Tam
równieżprzyp.1.
21Ibidem,s.144–145.
22Ibidem,s.146.
23Ibidem,s.151.
