Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Współczesneparadygmaty
wdydaktycewojskowej
1.1.Wprowadzeniedodydaktykiogólnej
TermindydaktykapojawiłsięwnaszymkręgukulturowymnapoczątkuXVII
wieku.Dydaktykaznaczyławówczastyle,cosztukanauczania.Doutrwaleniatego
znaczeniaprzyczyniłsięJanAmosKomeński,któryswojegłównedzieło,Wielką
dydaktykę(1657),opatrzyłpodtytułemUniwersalnasztukanauczaniawszystkich
wszystkiego.WwiekuXIXprzezdydaktykęzaczętorozumiećteorięnauczania,
azatemuznanojązanaukę.StałosiętakzasprawąJanaFryderykaHerbartaijego
uczniów.Jejzadaniewidzianoprzytymwopisieiwyjaśnianiuczynnościskłada-
jącychsięnanauczanie,czyliczynnościwykonywanychprzeznauczyciela
1.Takie
rozumieniedydaktykiprzetrwałodoprzełomuXIXiXXwieku.
JanAmosKomeńskinadałterminowidydaktykaszerokieznaczenie-uważał
jązajedynąnaukępedagogiczną,obejmującąproblemynauczaniaiwychowania.
Zwracałuwagęnatrzypodstawowezdolnościludzkie,którychrozwójzależyod
działalnościjednostki,aktórezarazemtędziałalnośćzasilają.Umysł,rękaijęzyk
umożliwiajączłowiekowikontaktzenświatemrzeczy”:umysłjestnzwierciadłem
rzeczy”
,ręka-rzeczynnaśladowcą”
,językzaśichntłumaczeniem”
.Zumysłupo-
chodzimyślenie,zręki-praca,zjęzyka-mowa.Tetrzyzdolności-myślenie,
pracaimowa-jakoswoisteodbicieBogawczłowieku-sąpodstawąegzystencji
ludzkiejwświecierzeczy,azarazemsiłąmotorycznąludzkichdziałańizmian
przezniepowodowanych.
ZrębyteoretycznedydaktykijakoteoriinauczaniaopracowałJanFryderyk
Herbart(1776-1841),niemieckipedagog,psychologifilozof.Byłontwórcąteorii
nauczaniawychowującego,nazywanejteoriąstopniformalnych.Wyodrębnione
przezniegoczterystopnieformalneobejmowały:
a)jasność(powolnepodążanienaprzód,rozkładanieprzedmiotunanajdrob-
niejszeczęści,zatrzymywaniesięprzykażdejznichtakdługo,abyuczeń
mógłzrozumiećkażdyszczegół);
b)kojarzenie(czynnośćwiązaniamateriałunowegozprzyswojonymdaw-
niej,opierającasięgłównienapowtarzaniumechanicznymlubnanwolnej
rozmowie”
,którajestodmianąnpogadankiszkolnej”);
1C.Kupisiewicz,Dydaktyka.Podręcznikczęściowoprogramowany,wyd.13zmienione,Kraków2012,
s.33.
