Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
56
I.Złożoność
ispołecznegowymagazintegrowanegopodejściabadawczego,bezuprzywilejo-
waniawybranegostanowiska.
Uznajesię,iżzałożeniateoriikompleksowościodpowiadającharakterowi
egzystencjiludzkiej,wktórejmożnadostrzeczarównoelementyporządku,jak
izjawiskakompleksoweorazelementyirracjonalneiprzypadkowe.Jakzawraca
sięuwagęwliteraturzeprzedmiotu,fundamentalnymiuniwersalnymelemen-
temludzkiejegzystencjisąpodstawowefunkcjepsychobiologiczne.Organizmy
żywepotrzebująpowietrza,wodyipożywienia,abyprzetrwaćidokonaćre-
produkcji.Organizmypozbawionetychpodstawowychelementówginą.Jestto
prosta,deterministyczna,prawidłowość,będącapodstawąnaszegożycia.Prawa
przyrodymającharakterhistoryczny(niemapowrotudotego,cobyło,niema
reabsorbcjiciepła,niemapowrotudomłodości)iimplikująstanprzeszły,te-
raźniejszyiprzyszły.
Jednostkiludzkiesąjednaktakżeulokowanewszerszychzłożonychsyste-
mach,którezmuszająnasdodziałaniawsposóbmechaniczny.Ruchdrogowyze
swoimiprawidłowościami(układdróg,prawodrogowe)wymuszananasokre-
ślonezachowania.Wramachtakichsystemówkształtująsięwzględnietrwałe,
powtarzalnewzoryzachowań(instytucjonalizacja).Wtakichwarunkachmoże-
mystaraćsięodkrywaćrządzącenaszymzachowaniemprawidłowości,anewto-
nowskimodelnaukidoskonalesięsprawdza.Jednakżenigdyniemagwarancji,
iżregułybędąściśleodtwarzanewczasieiprzestrzeniinieulegnąerozji.
Ponadtownaszymotoczeniudostrzecmożnaskomplikowanesystemy,któ-
redziałającwotoczeniuinnychzjawiskspołecznych,niepoddająsięprostym
linearnymideterministycznymregułom.Instytucjespołeczneiekonomiczne
sąprzykłademtakichsystemów.Rządząsięoneokreślonymiprawami,alefunk-
cjonującwszerszymśrodowiskuspołecznym,składająsięzsieciinterakcjiróż-
norodnychpodmiotów.Sąonewstaniesięzmieniaćiadaptowaćdowyzwań
zewnętrznych.Ścisłeprzewidywanieiwyjaśnianie,jakbędąsięonezachowywać
wdługimczasie,jestpraktycznieniemożliwe.
Uzupełnieniemludzkiejkompleksowościsąelementyświadomościowe.Lu-
dzietworząsymbole,znaki,mity,narracje,dyskursy,chcączrozumieć,kon-
trolowaćiwymieniaćinformacjeoswoimotoczeniuiswoimmiejscuwnim.
Tazdolnośćdotworzeniasymboliikomunikowaniasięskładasięnakolejny
poziomludzkiejegzystencji,odrębnejodświatazjawiskfizycznychiprzyrod-
niczych.Tworzeniejęzykanormiwartości,różnorodnychdyskursów,wymaga
uwzględnianiahistorycznej,kulturowejiindywidualnejspecyfiki,cooznacza,iż
