Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Złożonośćinaukispołeczne
57
niemożeonazostaćodtworzonawinnymmiejscuiczasie.Takwięczłożoność
naszejegzystencjiwymuszakompleksowepodejściedowszelkichaspektówak-
tywnościludzkiej,któramożebazowaćzarównonaelementachporządku,jak
iprzypadkowości37.
Pojęciekompleksowościstanowizmianęparadygmatówbadawczych,zwią-
zanązzupełnienowymsposobemrozumieniaspecyfikiświataspołecznego.
Paradygmatzłożoności,uważanyzarewolucjęwświecienauki,wpłynąłtakże
wistotnymstopniunapodejściedobadańzjawiskzesferypolityki,wywołu
-
jącswoistynzwrotzłożoności”
.Rozwójizastosowaniepodejściazłożonoścido
analizspołeczno-politycznychodzwierciedlarosnącezainteresowaniewod-
krywaniuznaczeniateoriichaosuizłożonościdoanalizzjawiskspołecznych
ipolitycznych.Jesttotakżekolejnapróbaodpowiedzinatradycyjnepytania
naukhumanistycznychoprzyczynowość,przypadekiprzewidywanie.Uważa
się,iżwewspółczesnymświeciedysjunktywnych,globalnychprzepływów,ważne
możeokazaćsiępostawienieichwsposób,któryopierasięraczejnaobrazach
strumieniaiprzypadkowości,azatemchaosu,niżnadawniejszychobrazach
ładu,stabilnościisystematyczności
38
.Zwrotzłożonościpierwotniezwiązany
byłzpróbamizastosowaniamatematycznychmodelichaosuizłożonoścido
analizyzjawiskspołecznychipolitycznych.Byłatoprzesłankadonodkrycia”
,
iżświatzjawiskprzyrodniczychispołecznychsądosiebiewznaczącysposób
podobneinnatura”oraznnaturaludzka”dzieląwspólneatrybutybycianie-
przewidywalnym,wrażliwymnawpływyotoczeniaorazniewielkichfluktuacji.
nZwrotzłożoności”wsocjologiiipolitologiirozwijałsięwrazztzw.nzwrotem
globalności”
,wramachktóregozwróconouwagę,iżrytmzmianwotaczającym
nasświeciespołecznymnabrałtakiegoprzyspieszenia,iżnaukispołecznenie
nadążajązaichuchwyceniemiwyjaśnieniem.Globalnyświatstanowisystem
złożony,tzn.takidynamicznyukład,wktórymwystępujetrudnośćzustaleniem
wyraźnychgranic,awystępującezależności(relacje)mającharakternieliniowy.
Niepokójbadaczyikomentatorówglobalizacjibudziłzwłaszczafakt,iżtradycyj-
netechnikiinarzędziabadawczeniesąwstanieadekwatnieuchwycićiwyjaśnić
nieodłącznychdlaglobalnejzłożonościzaburzeńliniirozwojowych.Niepokój
tenpołączonybyłjednocześniezniezgodąnarelatywizmpostmodernistycznego
nurtu,rozwijającegosięwramachnaukspołecznych.Poszukującdrógwyjścia
częśćbadaczypodjęłapróbęszukaniapowiązańpomiędzynaukamispołecznymi
37
Ibidem,s.50.
38
A.Appandurai,op.cit.,s.72.
