Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1ZDROWIEPUBLICZNEWKONTEKŚCIEHISTORYCZNYM
2
Naznaczeniezdrowiawskazywałjużprzedwielomawiekamipolskipoetaokresu
odrodzeniaJanKochanowskiwswojejfraszceNazdrowie:
Ślachetnezdrowie,niktsięniedowie,
Jakosmakujesz,ażsięzepsujesz.
Tamczłowiekprawiewidzinajawie
Isamtopowie,żenicnadzdrowie
Anilepszego,anidroższego;
Bodobremienie,perły,kamienie,
Takżewiekmłodyidarurody,
Mieścawysokie,władzeszerokiedobresą,
Ale-gdyzdrowiewcale,
Gdzieniemaszsiły,iświatniemiły,
Klinociedrogi,mójdomubogi
Oddanytobie,ulubujsobie!
Pojęciezdrowiapublicznego,czyliczegoświęcejniżzdrowiejednostki,ewoluowało
przezwieki.Pojawiałosięwieleokreśleńtegopojęcia.Najpopularniejsząchyba
definicjązdrowiapublicznegojesttaogłoszonaw1920r.przezCharlesa-Edwarda
AmoryWinslowa.CharlesWinslow(1877-1957)byłzałożycielemw1915r.ipierw-
szymkierownikiemZakładuZdrowiaPublicznegowYaleMedicalSchool.Funkcję
tępełniłdoczasuprzejścianaemeryturęw1947r.Byłtakżeredaktorem„Journalof
Bacteriology”,„AmericanJournalofPublicHealth”,atakżeprezydentemAmerican
PublicHealthAssociation,przezlataekspertemWHOwdziedziniebakteriologii
izdrowiapublicznego.
Definicjabrzmiała:„zdrowiepublicznetonaukaisztukazapobieganiachorobom,
przedłużaniażyciaipromocjizdrowiafizycznegopoprzezwysiłekspołeczności,
higienęśrodowiska,kontrolęzakażeń,nauczaniezasadhigienyindywidualnej,organi-
zacjęsłużbmedycznychipielęgniarskichukierunkowanąnazapobieganiechorobom
iwczesnądiagnozę,rozwójmechanizmówspołecznychzapewniającychkażdemu
indywidualnieispołecznościwarunkiżyciapozwalającenautrzymaniezdrowia”.
Spotykamyoczywiścietakżeinnedefinicjezdrowiapublicznego,bardziejrozbudowa-
nebądźbardziejlakoniczne.Wśródnichmożnawymienićdefinicjezaproponowane
przezWHOczyz2007r.przezPolskieTowarzystwoZdrowiaPublicznego-mają
onejednakbardzopodobnywydźwięk.Pierwszaznichmówi,żenzdrowiepubliczne
tonaukaisztukazapobieganiachorobom,przedłużaniażyciaipromowaniazdrowia
przezzorganizowanywysiłekspołeczeństwa”
.Tadrugamówi,żezdrowiepublicznejest
tontroskaozachowanieiumacnianiezdrowiawwymiarzemakrospołecznym,lokal-
nymiśrodowiskowym,polegającananaukowymrozpoznaniustanuzdrowiaipotrzeb
zdrowotnychzbiorowościorazgłównychzagrożeńzdrowiairyzykazdrowotnego,
