Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1ZDROWIEPUBLICZNEWKONTEKŚCIEHISTORYCZNYM
atakżenainicjowaniuiorganizowaniuskoordynowanychwysiłkówinstytucjirzą-
dowychisamorządowych,organizacjipozarządowychiinnychinstytucjipublicz-
nychiprywatnychwceluosiągnięciaoczekiwanychprzezspołeczeństwopożądanych
efektówpolitykizdrowotnejpaństwaistrategiiokreślonejwNarodowymProgramie
Zdrowiaorazzapewnieniabezpieczeństwazdrowotnego”
.
Wdalszejczęścirozdziałuprzedstawięsubiektywniewybranenajważniejszewydarze-
nia,odkrycia,zjawiskaipostaci,któreprzyczyniłysiędorozwojuzdrowiapubliczne-
go,jakżeważnejwobecnymczasiedyscyplinymedycznej.Wieleznichbędziedoty-
czyłotakżePolskiiwybitnychPolaków,którzymająswójznaczącyudziałwrozwoju
tejdyscyplinynauki.
Źródłazodniesieniamidoobecnierozumianegozdrowiapublicznegomożnaodna-
leźćjużwstarożytności,wChinach,Egipcie,GrecjiiRzymie.Stosunkowonajmniej
informacjinatematzdrowiabądźinformacjiniedokońcapotwierdzonychpocho-
dzizestarożytnychChin.Częstopowtarzanyjestpogląd,żewłaśnietampojawilisię
pierwsilekarzeurzędowi,którychmożnaokreślićmianemlekarzysłużbypublicznej.
Niekażdylekarzmógłjednakpełnićtakąfunkcję.Koniecznymbyłozłożeniespecjal-
negoegzaminuzumiejętnościmedycznychiorganizacyjnych.WstarożytnymEgipcie
bardzodużąwagęprzykładanodomającychczęstorytualnycharakterzabiegówhigie-
nicznych,polegającychnacodziennymzażywaniukąpieliczymyciurąkprzedposił-
kami.WokresiewylewuNiluobowiązywałzakazopuszczaniazabudowańpozmroku,
comiałoistotnywpływnazmniejszenieryzykazachorowanianamalarięroznoszo-
nąprzezkomary.Równieżwkulturzeżydowskiejodnajdujemypodstawowezasady
higienyizapobieganiachorobom.
WstarożytnejGrecjiAsklepiosuznawanybyłzabogazdrowia,aHygeia,postaćko-
bieca,zaboginięhigieny.HygeiauczyłaGreków,żedlazachowaniazdrowiakonieczne
jestprowadzenieracjonalnegotrybużyciaiumiarwewszystkichzachowaniach.Mię-
dzy3000a1500r.p.n.e.mieszkańcyKretyzbudowaliskomplikowanysystemkana-
lizacyjnydousuwaniaiodprowadzaniaścieków.600latp.n.e.wGrecjipowoływano
tzw.lekarzymiejskich.Doichzadańnależałnadzórnadhigienąkomunalnąmiast
isąsiadującychznimiokolic,atakżeudzielanieporadmedycznych,lekarskich.Grecki
lekarzHipokrates(460-370p.n.e.),uchodzącyzaojcamedycyny,przedstawiłwswoim
dzieleOpowietrzu,wodzieiokolicachuważanezanajstarszeopisywpływuśrodowi-
skazewnętrznegoizachowańludzkichnazdrowie.Dziełotozebranerazemzinny-
mipracami,takimijakAforyzmyczyPrognozykoskie,znanejestpodnazwąCorpus
Hippocraticum.
StarożytnyRzymniebyłtakrozwiniętyodwzględemmedycznym,jakstarożytna
Grecja.DziałałotamjednakwielupochodzącychzGrecjilekarzy.Jednymznichbył
słynnyGalen(129-200),którynapisałdziełoHigiena,przeznaczonejednaktylko
3
