Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1ZDROWIEPUBLICZNEWKONTEKŚCIEHISTORYCZNYM
WXIVw.naterenachpolskichdziałałook.30-40lekarzywykształconychnauni-
wersytetach,głównieweWłoszechiFrancji.Wartowspomniećdwóch,którzymają
wkładwrozwójomawianejdziedziny.PierwszymznichbyłJanPolak(1284-1348),
rektorUniwersytetuwBolonii,autordziełaOzachowaniuzdrowia.Drugi,bardziej
znany,TomaszzWrocławia(1297-1378),absolwentUniwersytetuwMontpellier,
lekarzKarolaIV(królaczeskiegoicesarzaniemieckiego)orazwładcówśląskich,
którywswoimdzieleMihiCompetit,będącymswegorodzajuencyklopediązdrowia,
zawarłwiedzęwzakresiewalkizepidemiądżumy.Pierwszaczęśćdzieła,Regimen
sanitatis(traktatohigienie),poświęconazostałasposobomzachowaniawzdrowiu
ciałaludzkiego.TomaszzWrocławiaotaczałtakżetroskąlazaretydlatrędowatych
orazopiekowałsięschroniskamidlabezdomnych.
Pewienpostępwwalcezepidemiamiobserwujesięwokresieodrodzeniaibaroku.
Możliwościleczeniabyłyniewielkie,staranosięwięcwprowadzaćniecobardziej
racjonalneiskoordynowanedziałaniaprofilaktycznezestronywładzurzędowych.
Przodowaływtymzwłaszczaportowemiastawłoskie.Podczasepidemiidżumy,
któranawiedziłaEuropęwdrugiejpołowieXIVw.izredukowałaliczbęmieszkań-
cówówczesnejEuropyook.30%,wporcieReggiozastosowanotrwającą40dni
kwarantannę.Podczasniejobserwowanozałogistatkówipasażerówprzedwypusz-
czeniemnaląd.W1485r.wWenecjipowstałpierwszywEuropieurządsanitarny
iopublikowanopierwszeprzepisysanitarnedotyczącezwalczaniaepidemii.
JednymzprzedstawicielitegookresubyłGirolamoFracastoro(1478-1553)zWe-
rony.StudiamedyczneukończyłnaUniwersyteciewPadwie.Jegopodstawowym
dziełem,wktórymzaznaczyłukierunkowanieprofilaktyczno-leczniczedziałalności
medycznejbyłoDecontagionibusetcontagiosismorbis,czyliozarazieichorobachza-
kaźnych.Składałosięonoztrzechksiąg.Wpierwszejznich,Ozarazie,przedstawił
etiologięidrogizakażenia.Twierdził,żezarazapochodziodniewidzialnychgołym
okiemnasion,czymintuicyjniewyprzedziłbakteriologięXIXw.Zadrogiszerzenia
sięzarazyuważał:bezpośrednikontaktzzakażonym,kontaktzprzedmiotamiużywa-
nymiprzezchorych,przezwodęipokarmyorazpowietrze.WksiędzeOchorobach
zaraźliwychprzedstawiłwłasnąsystematykęisymptomatykęwieluchoróbzakaź-
nych,wtymsyfilisu.KsięgatrzeciazatytułowanabyłaOleczeniuzaraźliwychchorób
izezrozumiałychwzględówniewniosławiele,ograniczającsiędoleczenia
objawowego.Dużeznaczeniemiałynatomiastzaleceniaprewencyjne.
Womawianymokresieuwagalekarzyskupionabyłanaszerzącejspustoszeniewor-
ganizmachludzkichchorobie.WspomnianywcześniejsyphiliswdzieleFracastoro
późniejnazwanybyłkiłą.
DużywkładmajątutajMaciejzMiechowa(1457-1523,absolwentAkademiiKra-
kowskiej,późniejszyrektor)dziękipublikacjiConservatiosanitatisorazWojciech
5
