Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
chrześcijannazywanesąStarymTestamentem[3].Zaleceniasanitarnemożemy
takżeznaleźćwKoranie.Opisanątamzasadąjestnp.rozdzieleniefunkcjirąk.
Doposługiwaniasiępodczasjedzeniaipiciasłużyprawaręka.Lewarękanato
-
miastsłużydowykonywaniazabiegówhigienicznych[4].Świadomepodejście
doproblemówzdrowotnychzaczęłosięwokresieoświecenia,wrazzrozwojem
wieludziedzinnauki.Stopniowozaczętoidentyfikowaćrzeczywisteprzyczyny
choróbiuczonosięimzapobiegać,opierającsięnaracjonalnychprzesłankach.
ApogeumosiągniętowXIXwieku.Sztandarowymprzykłademdziałalności
wtejsferzejestodkrycieprzyczynyrozprzestrzenianiasięw1854rokuepidemii
cholerywSoho,dzielnicyLondynu.JohnSnow,poprzezanalizęlokalizacjiog-
niskzachorowańwokółjednejzpomppobierającychwodęzTamizy,wykrył,
żejestonaźródłemzachorowań[5].Wstrzymaniepoboruwodyztegoujęcia
spowodowałowygaszenieepidemii.
Drugąsferądziałalnościczłowiekawzakresiezdrowiajestleczeniechorób.
Ciekaweprzykładyzhistoriigatunkuludzkiegodajeantropologia.Znaleziono
dowodynawykonywanietrepanacjiczaszkijużwokresieneolitycznym[6].
Cowięcej,wieleznichmaśladygojeniaotworutrepanacyjnego,coświadczy
otym,żechoryprzeżyłzabieg.JednaztakichczaszekznajdujesięwMuzeum
HistoriiMedycynyim.SemmelweisawBudapeszcie.Leczeniemludzipocząt-
kowozajmowalisięszamani,ametodyterapeutycznebyływiedzątajemną.
Wstarożytnościzaczęłysiękształtowaćinstytucjezajmującesięleczeniem.
WKodeksieHammurabiegozXVIIIw.p.n.e.znalazłysięzapiskioleczeniu
nożem,starożytnilekarzegreccyzdobywaliumiejętnościmedyczneodswo-
ichmistrzów,awiedzabyłautrwalananapiśmie,copozwalałonajejrozpo-
wszechnianie.PrzykłademsąpismaHipokratesazprzełomuViIVw.p.n.e.[7].
Takżepierwszeszpitale,jakomiejsca,wktórychleczonochorych,powstałyjuż
wstarożytności[8].Takądziałalnośćmożemyokreślićjakoopiekęzdrowotną.
Współcześniekształtująjąnaukimedyczneoraznaukiozdrowiu.
Tedwieaktywnościczłowiekasplatająsięzesobą.Wtensposóbformowała
sięnaukaokształtowaniusięzdrowiaczłowiekajakojednostki,atakżecałego
społeczeństwa,obecnienoszącanazwę-zdrowiepubliczne.Współczesnąina-
dalaktualnąwykładniędlatejdziedzinynaukiprzedstawiłw1920rokuprofesor
UniwersytetuYaleCharles-EdwardAmoryWinslow[9].Wartowspomnieć,
żewIIRzeczypospolitejfunkcjonowałoMinisterstwoZdrowiaPublicznego.
WPolscenatomiastproblemyzdrowiaspołeczeństwauzyskałyodpowiednio
wysokąrangędziękiUstawieozdrowiupublicznymz2015roku(u.z.p.)[10].
20
CzęśćI.Zdrowiepubliczne
