Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
RozdziałI
nieuchronnejdestrukcji,jakizachodziwpsychiceosób,którezbytnio
eksploatująswojesiływndawaniusiebie”innymludziom.
H.Sęk(1996,s.9)wypaleniemzawodowymokreślanzespółobjawów
pojawiającychsięuosóbwykonującychzawody,wktórychbliskikon-
taktinterpersonalny,pełenzaangażowaniaicechyosobowościprofesjona-
listystanowiąpodstawoweinstrumentyczynnościzawodowychdecydujące
opoziomiewykonywaniazawoduisukcesachzawodowych”.
InteresującądefinicjęwypaleniasformułowałM.Burisch(2000,s.59–
60),wedługktóregonwypaleniejestogólnąnazwądlapewnychbłędnie
zdefiniowanychtypówkryzysu.Jestrozmytymzbioremsymptomówlub
rozmytymzbioremludziujawniającychtesymptomy.Wobydwuprzypad-
kachmamydoczynieniazezbiorami,któreczęściowosiępokrywająze
zbioramisąsiednimi[...],zbiórjestgrupąelementów,codoktórychnie
mażadnejwątpliwości,żeprzynależądotejwłaśniegrupy”.
NajbardziejznanajestjednakdefinicjawypaleniaCh.MaslachiS.Jack-
son.Zuwaginafakt,definicjatajestadekwatnadopowszechniesto-
sowanegonarzędziapomiarowego,najczęściejwykorzystujesięwba-
daniachnadwypaleniem.Autorkidefiniująwypaleniejakonpsychologicz-
nyzespółwyczerpaniaemocjonalnego,depersonalizacjiorazobniżonego
poczuciadokonańosobistych,którymożewystąpićuosóbpracujących
zinnymiludźmiwpewienokreślonysposób.Wyczerpanieemocjonalne
odnosisiędopoczuciadanejosoby,żejestnadmiernieobciążonaemo-
cjonalnie,ajejzasobyemocjizostaływznacznymstopniuuszczuplone.
Depersonalizacjadotyczynegatywnego,bezdusznegolubzbytobojętne-
goreagowanianainnychludzi,którzyzwykleodbiorcamiusługdanej
osobylubprzedmiotemopiekizjejstrony.Obniżonepoczuciedokonań
osobistychodnosisiędospadkupoczuciawłasnejkompetencjiisukcesów
wpracy”(Ch.Maslach2000,s.15).
Analizadefinicjiwypaleniaujawnia,nierozerwalniełączysięono
zzaangażowaniemipoświęceniemjakiejśsprawielubjakiejśosobie.Pra-
cownikpełenpoświęcenia,oddaniawsytuacjiniepowodzenia,zawodu,
bezsilnościtracicorazwięcejmotywacjidopracy,stajesięzmęczony,co-
razmniejmaenergiiichęcidopracy.Równieżstresorazniedostateczna
satysfakcjazwykonywanejprofesjiwpływanapowstaniewypalenia.Itak
praca,któraprzynosićmiałazadowolenie,wiążesięzprzygnębieniem,to
cofascynowało,terazzniechęca,zamiastsatysfakcjipojawiasięobojęt-
ność,zamiastnadzieirezygnacja,natomiastmiejscepowodzeniazajmuje
klęska(T.Zbyrad2006).