Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Genezaprawawłasności.Czasystarożytne
-starannieukształtowanaochronastanowiskawłaściciela-jakowy-
razjegouprawnieniawyłącznegoiskutecznegowobecwszystkich
osóbpostronnych30.
Jeżelichodziostronępodmiotowąwłasności,towłaśnieinteresują-
cejnasprywatnejwłasnościosóbfizycznychjuryścirzymscypoświęcali
najwięcejuwagi.
Podkreśleniawymaga,żewstarożytnymRzymieniekażdaosobafi-
zycznamogłabyćwłaścicielem.Istniaływtymzakresieograniczeniaoso-
bowościprawnej,któreznajdowałyścisłeprzełożenienapraktykę.Rzecz
jasnajakiejkolwiekwłasnościniemógłposiadaćniewolnik.Właścicielem
kwirytarnymmógłbyćtylkoobywatelrzymski,będącyzarazemosobąsui
iuris.Dlaperegrynówdostępnabyłatylkowłasnośćwedługiusperegri-
norum,atakżewedługiusgentium(prawadotyczącegocudzoziemców).
WokresieprawaklasycznegoprywatnawłasnośćwystępowaławRzy-
mieprzedewszystkim,doczegojużnawiązywałem,jakowłasnośćindy-
widualna.Poszczególnerzeczybędącenwobrocie”należaływzasadzie
dojednostkowychiwyłącznychwłaścicieli.nPodwójnawłasność”nie
stanowiławyjątku,byłatobowiemrównieżwłasnośćindywidualna,
uznawanajednakwdwóchróżnychpłaszczyznach-wświetleprawacy-
wilnegowłaścicielembyłtylkowłaścicielkwirytarny,awświetleprawa
pretorskiegowłaścicielbonitarny.Rzymianomobcebyłopojęcienwłas-
nościpodzielonej”
,odrębnejwłasnościbudynkównacudzychgruntach,
czyteżodrębnejwłasnościlokaliwcudzychbudynkach.Nieruchomo-
ściniepostrzeganoiniedzielonowtakisposób,jaktosiędziejeobecnie
nagruncieart.46k.c.Nieznanopojęcianieruchomościbudynkowych
inieruchomościlokalowychjakoodrębnegoprzedmiotuwłasności31.
Jedynąmożliwąformąwspółudziałuwiększejliczbyosóbwprawie
własnościnajednejrzeczybyławspółwłasność(communioproindivi-
so).JaksłuszniezauważaK.Kolańczyk,urządzenietobyłokonieczne,
30H.Kupiszewski,Rozważaniaowłasnościrzymskiej,nCzasopismoPrawo-Hi-
storyczne”1984,t.36,z.2,s.27-55;W.Rozwadowski,Defnicjaprawawłas-
nościwrozwojudziejowym,nCzasopismoPrawo-Historyczne”1984,t.36,z.2,
s.1-26.Zob.teżP
.Święcicka-Wystrychowska(red.),Praworzymskie,Kraków
2004,s.104-105.
31Zob.ustawazdnia23kwietnia1964r.Kodekscywilny(Dz.U.z1964r.,nr16,
poz.93zpóźn.zm.),art.46.
26
